Tadeusz Różewicz
Zostań fanem autora:
× 4

Tadeusz Różewicz

Autor, zmarł w 2014 (żył 92 lata) 196 czytelników
8.1 /10
118 ocen z 34 książek,
przez 94 kanapowiczów
Urodzony 9 października 1921 roku w Polsce (Radomsko)
Polski poeta, dramaturg, prozaik i scenarzysta, członek Wydziału VI Twórczości Artystycznej PAU; brat Janusza i Stanisława, ojciec Jana.

Rodzina Różewiczów przeprowadziła się do Radomska z Osjakowa (powiat wieluński) tuż po I wojnie światowej. Tadeusz Różewicz urodził się w dniu wizyty Józefa Piłsudskiego w Radomsku jako drugi z trzech synów (starszy Janusz, młodszy Stanisław). Ojciec Władysław był niższym urzędnikiem sądowym, matka Stefania Maria z Gelbardów zajmowała się domem. Różewicz zdawał do Liceum Pedagogicznego w Piotrkowie Trybunalskim, jednak oblał egzamin z powodu śpiewu. W trakcie starań o przyjęcie do Liceum Leśnego w Żyrowicach lub szkoły Marynarki Handlowej w Gdyni wybuchła wojna. Rodzina przechodziła wtedy problemy finansowe. Od 1939 Tadeusz zaczął pracować jako goniec i magazynier w Kreishauptmannschafcie w Radomsku, potem jako pracownik magistracki w kwaterunku prowadził ewidencję komornego. Następnie został uczniem stolarskim w Fabryce Mebli Giętych "Thonet". W 1944 powstały "Echa leśne" uważane za właściwy debiut literacki Różewicza. Tomik składał się z wierszy, fraszek, humoresek, wywiadów, prozy poetyckiej utrzymanej w duchu patriotycznym. Także w tym tekście ujawnia się zamiłowanie młodego Różewicza do dzieł . Jest to dziełko pisane w duchu przystającym do poezji tamtego czasu (Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Gajcy), pojawia się bowiem bolesna wątpliwość – istnienie bohaterstwa w wojnie, w zabijaniu człowieka przez człowieka dla wyższej sprawy. To moralne spaczenie budzi obawy w sporze o wyzwoloną Polskę. Szersze deklaracje i skrajne postanowienia znaleźć można w tekstach powojennych, w ekspresjonistycznym debiucie powojennym czy w "Do piachu". Młody Różewicz, jeszcze wtedy nieocalony, wyrażał w "Echach leśnych" jeszcze klasyczny model świata – usilnej wiary w odbudowę i zwycięstwo kultury polskiej oraz życia. W 1945 Tadeusz Różewicz ujawnił się w Komisji Likwidacyjnej. Trzy lata później został odznaczony Medalem Wojska Polskiego, a w 1974 londyńskim Krzyżem Armii Krajowej. W 1945 Różewicz mieszkał w Częstochowie, współtworząc inteligencję w tym mieście. Juliana Przybosia poznał w redakcji czołowego pisma literackiego "Odrodzenie". Zainteresowany młodym poetą Przyboś czym prędzej ściągnął go do Krakowa. Tam Tadeusz zdał maturę i został studentem historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak studiów nie ukończył. Wszedł do grupy młodej Neoawangardy Krakowskiej. Przyjaźnił się z takimi osobistościami jak Tadeusz Kantor, Jerzy Nowosielski, Kazimierz Mikulski, Andrzej Wróblewski, Andrzej Wajda. Różewicz interesujący się sztuką współczesną, znajduje sobie nowatorskie miejsce także w postmodernizmie. Począwszy od "Kartoteki" Różewicz kompiluje pomysły, układa i rozrzuca teksty. Powstaje rewolucyjny wynalazek Różewicza – "śmietnik". Najbardziej znanym tego typu tekstem jest "Przygotowanie wieczoru autorskiego". Różewicz sięga też do pop-artu, co stanowi bardzo obszerny nurt przejawiający się w "śmietnikach". Odważne zerwanie środków estetycznych, wyjałowienie języka, zniszczenie kontekstów poetycznych wierszy Różewicza było prawdopodobnie inspirowane także szkicem Gombrowicza – "Przeciw poetom". W awangardzie i skrajnym stylu Różewicz (styl Różewiczowski) poszedł tak daleko, że nieoczekiwanie wystąpił przeciwko niemu Julian Przyboś. "Oda do turpistów" wymierzona przeciw uczniom – Różewiczowi, Białoszewskiemu, Grochowiakowi w 1962 była sprzeciwem wobec rzekomego używania przez tych poetów środków brzydoty, antysztuki bez sensu i dla szkody sztuki. Umiłowanie środków niszczycielskich zainspirowało Grochowiaka, który uczynił turpizm swoją drogą estetyczną. W 1967 Przyboś zaatakował Różewicza i zorganizował nagonkę przeciw niemu. Od 1968 Różewicz mieszka we Wrocławiu. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 2008, po wydaniu tomiku "Nauka chodzenia", Różewicz otrzymał Europejską Nagrodę Literacką w Strasburgu, następnie jako pierwszy został uhonorowany "Silesiusem" – wrocławską nagrodą poetycką literatury środkowoeuropejskiej i wschodniej. Pojawiły się również tomy "Druga strona medalu" i głośno omawiane w prasie "Kup kota w worku". 8 października zmarł syn Różewicza Jan, zaś miesiąc później jego brat, Stanisław. Różewicz posiada swoją ulicę w Pogórzu i Kieźlinach. Różewicz tworzył już przed wojną. Juwenilia publikował między innymi w czasopismach Pod znakiem Marii i Czerwone Tarcze. W 1944 roku wydał, wraz z bratem Januszem, Echa Leśne, a dwa lata później zbiór satyrycznej prozy i poezji pt. W łyżce wody. Jednak za jego debiut uznaje się dopiero tom Niepokój (1947). W 1991 Różewiczowi nadano tytuł Honorowego Obywatela Miasta Radomska, został laureatem Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta "za twórczość całego życia" w roku 1999. W 2000 dostał nagrodę Nike za tomik Matka odchodzi. W połowie lat 70. i na początku lat 80. Tadeusz Różewicz był poważnym kandydatem do nagrody Nobla, jednak nagrodę w tamtym czasie otrzymał Czesław Miłosz. Jeden z najczęściej tłumaczonych polskich autorów, jego książki przełożono na 49 języków. Poezja Różewicza wyraża tragizm osamotnionej jednostki, zagubionej w powojennym świecie zdominowanym przez widmo masowej śmierci, okrucieństwa, obojętności i cywilizacyjnego uniformizmu. Jest to twórczość osoby okaleczonej i porażonej okrucieństwem wojny. Bohater jego wierszy jest osobowością zagrożoną dezintegracją i powszechnym chaosem. W wierszach Przepaść i Koncert życzeń pisze o prostych uczuciach, o podstawowych wartościach: życzliwości, dobroci, przywiązaniu do miejsca urodzenia. Od strony formalnej poezja Różewicza jest kontynuacją tradycji awangardy. W jego dorobku przeważają wiersze wolne i wiersze zdaniowe, których budowę Tadeusz Drewnowski określa jako kubistyczną – każda strofa jest osobnym klockiem odrębnym zarówno znaczeniowo jak i kompozycyjnie. Dramat stworzony przez Różewicza to całkowicie odrębna koncepcja teatru. Można tutaj dopatrywać się wpływów awangardy paryskiej (Samuel Beckett, Eugène Ionesco), jednak teatr ten jest autobiograficzny i posiada silne wpływy tradycji polskiej. Teatr Różewicza jest teatrem realistycznym, fragmentarycznym, poetyckim i teatrem absurdu. Jego wizja partyzantki (Do piachu) wywołała protesty kombatantów.

Książki

Proza. Tom 1. Utwory zebrane
Proza. Tom 1. Utwory zebrane
Tadeusz Różewicz

"Utwory zebrane" wydrukowano z myślą o młodych ludziach, licznie uczestniczących w spotkaniach autorskich, okazujących, jak ważny jest dla nich głos Różewicza. Nie obejmują one całego dorobku. Autor p...

Proza. Tom 2. Utwory zebrane
Proza. Tom 2. Utwory zebrane
Tadeusz Różewicz

`Proza 2` jest drugim spośród dwunastu tomów Utworów zebranych Tadeusza Różewicza. Zamieszczone w nim opowiadania i reportaże znane są już z wydań książkowych i w czasopismach.

Proza. Tom 3. Utwory zebrane
Proza. Tom 3. Utwory zebrane
Tadeusz Różewicz

Utwory zebrane" wydrukowano z myślą o młodych ludziach, licznie uczestniczących w spotkaniach autorskich, okazujących, jak ważny jest dla nich głos Różewicza. Nie obejmują one całego dorobku. Autor po...

Przygotowanie do wieczoru autorskiego
Przygotowanie do wieczoru autorskiego
Tadeusz Różewicz

Tytuł tego zbiorku jest dosyć przewrotny. Sugeruje, że czytelnik otrzymuje materiały, które mogą posłużyć autorowi do rozmowy z czytelnikiem, a tymczasem czytelnik bez trudu może stwierdzić, że książ...

Pułapka
Pułapka
Tadeusz Różewicz
Seria: Seria Dramatu Polskiego

Tadeusz Różewicz zbierał materiały do "Pułapki" przez kilkadziesiąt lat. I choć losy znakomitego pisarza Franza Kafki na pewno nie należały do banalnych, nie napisał sztuki stricte biograficznej. W m...

Sobbing Superpower
Sobbing Superpower
Tadeusz Różewicz

"An anti-poet relentlessly, even ruthlessly determined to tell the truth, however painful it may be."—Edward Hirsch Widely held to be the most influential Polish poet of a generation that includes C...

Słowo po słowie
Słowo po słowie
Tadeusz Różewicz

Nowy wybór wierszy: Róża, Lament, Kiedy odchodzisz, Dytyramb na cześć teściowej, Warkoczyk, Nie śmiem, Stara chłopka idzie brzegiem morza, Miłość 1944, Kamienni bracia, Ciało, Zostawcie nas, Rozebrany...

They Came to See Poetry
They Came to See Poetry
Tadeusz Różewicz

Tadeusz Rozewicz (b. 1921) is one of the outstanding figures in the generation of writers whose work was indelibly marked by Poland's traumatic and tragic wartime experience. Rejecting traditional aes...

They Came to See a Poet
They Came to See a Poet
Tadeusz Różewicz

Tadeusz Rozewicz is Poland's most popular and influential poet. Born in 1921, he belongs to the generation of writers whose work was indelibly marked by Poland's traumatic and tragic war-time experien...

Utwory zebrane. Dramat. Tomy 1,2,3
Utwory zebrane. Dramat. Tomy 1,2,3
Tadeusz Różewicz

T. I zawiera następujące utwory: Kartoteka; Kartoteka rozrzucona; Grupa Laokoona; Świadkowie albo nasza mała stabilizacja; Śmieszny staruszek; Spaghetti i miecz. T. II zawiera min. następujące utwory:...

Utwory zebrane. Proza. Tomy 1,2,3
Utwory zebrane. Proza. Tomy 1,2,3
Tadeusz Różewicz

T. I zawiera m.in.. Przerwany egzamin; Tolerancja; Człowiek z trąbką; Wzorowe małżeństwo.T. II zawiera m.in.. Śmierć w starych dekoracjach, Drewniany karabin; Zazdrość; Stare, młode serce.T. III zawie...

Uśmiechy
Uśmiechy
Tadeusz Różewicz

Zbiór satyrycznych utworów Poety zarówno wierszem jak i prozą. Z ilustracjami Jerzego Tchórzewskiego.

Wiersze i poematy
Wiersze i poematy
Tadeusz Różewicz
Seria: Biblioteka Poetów [Państwowy Instytut Wydawniczy]

W poezji współczesnej Tadeusz Różewicz daje wyraz niepokojom i goryczom pokolenia, które dojrzewało walcząc z okupantem. Autor, partyzant oddziałów Armii Krajowej, ukazuje w swych utworach rzeczywisto...

Wiersze przeczytane (wydanie II)
2 wydania
Wiersze przeczytane (wydanie II)
Tadeusz Różewicz

"Co sprawia, że wiersz staje się poezją w rękach twórców? Co sprawia, że wiersz o miłości i wolności może być płytki i kiepski, a wiersz o szklance wody tragiczny i głęboki?" - pyta we wstępie do wybo...

Wybór prozy
Wybór prozy
Tadeusz Różewicz, Wojciech Jan Browarny

Mówiąc „pisarz”, myślę o pisaniu prozy – zanotował w dzienniku Tadeusz Różewicz. Niniejsza książka przedstawia najciekawszą i najbardziej reprezentatywną część dorobku prozatorskiego autora Wyciecz...

Wśród przyjaciół
Wśród przyjaciół
Jacek Bocheński, Tadeusz Różewicz, Tadeusz Kubiak, Konstanty Ildefons Gałczyński ...

Wyboru tekstów oraz układ programów i uwagi inscenizacyjne Haliny Winowicz. "Wśród przyjaciół", to programy zabaw dla dzieci skomponowane z wierszy poetów radzieckich oraz wybór wierszy, baśni ludowy...

Zawsze fragment, recycling
2 wydania
Zawsze fragment, recycling
Tadeusz Różewicz

Wiersze.

Znikanie / Ostatnia wolność
Znikanie / Ostatnia wolność
Tadeusz Różewicz

Dwa tomy z wierszami Tadeusza Różewicza w jednym zestawie. Ostatnia wolność zawiera ostatnie utwory zmarłego w kwietniu 2014 roku poety, niepublikowane dotąd w książkach, które miały znaleźć się w kol...

Zwierciadło. Poematy wybrane
Zwierciadło. Poematy wybrane
Tadeusz Różewicz
Seria: Lekcja Literatury

Opracował, wyboru poematów dokonał i wstępem opatrzył Mieczysław Porębski.

Cytaty

Byłem przecież i we mnie było dużo różnych rzeczy. A teraz nic tu nie ma.
A jak wyjdzie śmiesznie? Ludzie się pośmieją i koniec. Wielkość nie boi się śmieszności.

Komentarze

© 2007 - 2024 nakanapie.pl