Jerzy Wojciech Borejsza

Jerzy Wojciech Borejsza – polski publicysta i historyk specjalizujący się w historii Polski i Europy XIX i XX wieku.

W latach 1952–1953 studiował na Uniwersytecie Kazańskim, a następnie w latach 1953–1957 na Uniwersytecie Moskiewskim, był uczniem profesorów: Ananiasza Zajączkowskiego, Henryka Jabłońskiego, Stefana Kieniewicza, Witolda Kuli i Pierre’a Renouvina. W 1962 roku uzyskał doktorat, a w 1968 habilitację na Uniwersytecie Warszawskim. W ramach represji pomarcowych zatrzymano wnioski o jego docenturę i profesurę. W 1975 roku został usunięty z Uniwersytetu Warszawskiego za wygłoszenie wykładu na temat agresji ZSRR na Finlandię (Orzeczenie Komisji Prof. Klemensa Szaniawskiego z 1981) i przeniesiony do Instytutu Historii PAN, gdzie uzyskał tytuł docenta, a w 1983 roku profesora. W latach 2001–2011 piastował tam stanowisko kierownika Zakładu Systemów Totalitarnych i Dziejów Drugiej Wojny Światowej. Od 2004 był także profesorem Wydziału Nauk Historycznych UMK, a od 2009 Wydziału Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych tego uniwersytetu.

Był sekretarzem komisji obchodów setnej oraz sto pięćdziesiątej rocznicy powstania styczniowego.

W latach 1990–1991 wykładał (jako Gastprofessor) na Ruprecht-Karl-Universität Heidelberg. W okresie 1991–1996 pełnił funkcję dyrektora Centre Scientifique Polonais w Paryżu, a od 1996 do 1998 roku profesora EHESS i Uniwersytetu w Dijon. Był stypendystą EHESS (1959/60, 1963), Fondazione Einaudi (Włochy 1971–1972), Alexander von Humboldt-Stiftung (RFN 1976–1978) oraz Historische Kommission zu Berlin (Berlin Zachodni 1984–1985). W latach 1989–1992 przewodniczył Radzie Nadzorczej Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Członek TNW, PEN-Clubu, SPP oraz towarzystw naukowych polskich i zagranicznych, członek towarzystw i redakcji.

Obszary zainteresowań badawczych: powstanie styczniowe, emigracja polska w XIX w., wojna krymska, socjalizm europejski w XIX w., stosunki międzynarodowe w Europie 1848–1945, historia europejskich totalitaryzmów (zwłaszcza faszyzmu włoskiego), historia polityczna literatury.

Odznaczony Krzyżem Oficerskim francuskiej Legii Honorowej (1996). Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 28A-tuje-1).

Wnuk działacza syjonistycznego, redaktora naczelnego „Hajntu” Abrahama Goldberga (1880–1933), syn działacza komunistycznego Jerzego Borejszy (1905–1952).

Miał dwóch synów.