Sztuczna inteligencja Lema

Ruszyła 3. edycja ogólnopolskiego konkursu literackiego LEMOWISKO. W tym roku uczestnicy muszą dokonać analizy twórczości Stanisława Lema pod kątem opisywanego przez niego rozwoju sztucznej inteligencji. Sprawdzić w jakiej formie i w jakim zakresie zostały one wdrożone i są wykorzystywane w codziennym życiu. Na podstawie zwycięskiej pracy powstanie krótkometrażowy film animowany.

Dwa lata temu, z okazji 100-lecia urodzin wielkiego mistrza science-fiction, uruchomiono premierową edycję projektu LEMOWISKO, w którym uczniowie klas 1-2 (licea i technika) musieli przedstawić literacką wizję przyszłości Polski przez pryzmat rozwoju technologicznego. Rok później uczestnicy konkursu musieli przygotować autorską wersją zakończenia tzw. „Sknoconego kryminału”, czyli utworu kryminalnego stworzonego przez Stanisława Lema, który urywa się w kluczowym momencie, gdyż autor uznał, że… nie warto go kontynuować. Duże zainteresowanie projektem skłoniło jego organizatora – Fundację Forum Zrównoważonej Technologii, do realizacji kolejnej odsłony konkursu.

Trzecia edycja projektu pt. „Sztuczna inteligencja Lema” stawia przed uczniami szkół ponadpodstawowych (wszystkich klas) nie lada wyzwanie. Tym razem zadanie konkursowe polega bowiem na analizie twórczości Stanisława Lema pod kątem opisywanego przez niego rozwoju sztucznej inteligencji. Nie jest bowiem tajemnicą, że wielki mistrz science-fiction często w swoich książkach podejmował ten temat. AI przewija się bowiem w takich pozycjach wydawniczych jak „Golem XIV”, „Bajki robotów” czy „Opowieści o pilocie Pirxie” – zazwyczaj przyjmuje formę robotów bądź mechanicznych postaci. Z kolei w swoim ponadczasowym dziele pt. "Summa technologiae” autor oddaje się rozważaniom o dylematach moralnych, etycznych i filozoficznych dotyczących rozwoju sztucznej inteligencji. Czy roboty wyprą człowieka? Czy cywilizacja ludzka jest w stanie uwolnić się od narzuconych jej ograniczeń materialnych? To tylko część pytań, które genialny pisarz stawia bez odpowiedzi.

– Idziemy z duchem czasu. Tematem przewodnim tegorocznej edycji jest zajmująca coraz większą uwagę nie tylko naukowców, ale też społeczeństwa sztuczna inteligencja, która zaczyna coraz mocniej ingerować w nasze życie prywatne i zawodowe. Można wręcz rzecz, że stała się cichym towarzyszem naszej codzienności. Mamy z nią do czynienia chociażby w Internecie przy e-zakupach czy spersonalizowanych reklamach. Coraz odważniej korzystają z niej również młodzi ludzie. Przykładem jest ChatGPT, z którym można porozmawiać, albo zapytać o wszelakie rzeczy, co pozwala na znaczącą oszczędność czasu. Uznaliśmy, że tematyka AI w kontekście prognoz Lema będzie doskonałą okazją dla młodzieży, aby przemyśleć jej mocne strony, ale też zagrożenia – mówi Michał Hasik, prezes zarządu Fundacji Forum Zrównoważonej Technologii.  

Nad przebiegiem konkursu czuwać będzie profesjonalne jury, które wyłoni laureatów i zwycięzcę konkursu. Organizatorzy ufundują nagrody w postaci laptopa oraz 9 nowoczesnych tabletów, natomiast zwycięska praca zostanie zekranizowana w formie krótkometrażowego filmu animowanego. Dodatkowo, pierwszych 1000 uczestników konkursu otrzyma koszulki oraz kubki z motywem konkursu. 

Prace konkursowe w ustalonych ramach objętościowych (tj. do 2 stron formatu A4) należy nadsyłać w terminie od 30 października 2023 do 31 grudnia 2023 roku poprzez specjalny formularz konkursowy  dostępny na stronie projektu. Zwieńczeniem konkursu będzie Kongres online LEM'x, który odbędzie się w połowie stycznia 2024 roku. To właśnie podczas jego trwania zostaną wyłonieni zwycięzcy konkursu. 

Organizatorzy oraz partnerzy konkursu liczą na to, że dzięki projektowi kolejne pokolenia czytelników  pokochają Stanisława Lema i docenią jego wkład w rozwój światowej literatury science-fiction. O tym, że warto pielęgnować pamięć o wybitnym pisarzu przekonuje Magdalena Grzankowska, Prezes Fundacji PFR.

- W Fundacji Polskiego Funduszu Rozwoju nie pierwszy raz angażujemy się w działania upamiętniające tego wybitnego futurologa. Dobrze wiemy, że twórczość Stanisława Lema inspiruje i pobudza wyobraźnię, zwłaszcza młodych pokoleń. Dlatego chętnie wspieramy projekty, które stawiają na rozwój młodzieży. Połączenie wysokiej klasy literatury z rozwijającą się w zawrotnym tempie sztuczną inteligencją to przepis na niezapomnianą edukacyjną przygodę.

W gronie Partnerów projektu znaleźli się: Instytut Polska Przyszłości im. Stanisława Lema, Rok Lema, Fundacja State of Poland, Fundacja ARP, wspomniana Fundacja PFR oraz Fundacja LOTTO.

Partnerami medialnymi są: ISBnews oraz serwisy NaKanapie.pl oraz Granice.pl.

Więcej informacji o konkursie można znaleźć na oficjalnej stronie projektu: https://www.lemowisko.pl/.