RECENZJA WYDAWNICZA KSIĄŻKI
pt. "PSYCHOLOGIA TWÓRCZOŚCI PLASTYCZNEJ"
Autor: Stanisław Popek
Kraków, Oficyna Wydawnicza „Impuls"
[…] Praca jest dziełem Autora, który dysponuje rzadko spotykaną u ludzi nauki możliwością analizy uwarunkowań twórczości artystycznej z dwóch pozycji: wybitnego naukowca, zajmującego się przez 30 lat badaniami z dziedziny psychologii twórczości, mającego w dorobku ogromną liczbę znaczących publikacji oraz płodnego artysty (malarza, poety, eseisty), a także zasłużonego działacza kultury.
W trakcie lektury tekstu książki odczuwa się pasję i dociekliwość poznawczą Autora, które stały się podstawą wielostronnego ujęcia analizowanego problemu, uwzględniającego zarówno analizę twórczości wybitnej (podejście elitarne), jak również twórczości dzieci i młodzieży (podejście egalitarne).
Twórczość plastyczna jest tą dziedziną ludzkiej twórczości, która jest najmniej opisana i przeanalizowana w literaturze przedmiotu a jej mechanizmy są najbardziej tajemnicze. Definicję tej dziedziny ludzkiej twórczości znajdujemy już we wstępie pracy (s. 11). Jak zauważa Autor książki, twórczość plastyczna jest najtrudniejsza do analizy psychologicznej, choćby z powodu ogromnego zróżnicowania kulturowego pod względem stylistycznym, formalnym i ideowo-treściowym, trudności z badaniem artystów i „podglądaniem" ich pracy twórczej.
Książka składa się z trzech części. W pierwszej części autor omawia zagadnienia teoretyczne i wyjaśnia mechanizmy twórczości plastycznej, w części drugiej zajmuje się twórczością dzieci i młodzieży, zaś w ostatniej części opisuje funkcje tej twórczości w życiu człowieka. Pracę zamyka podsumowanie, spis literatury cytowanej oraz spis schematów, tabel i wykresów. Układ pracy jest przejrzysty i logiczny. […]
[…] Podsumowując: recenzowana praca - moim zdaniem - została napisana znakomicie i dowodzi wszechstronnej orientacji Autora w analizowanej problematyce, rzadko spotykanej erudycji i unikalnego -jak na naukowca - doświadczenia artystycznego. O wartości książki ponadto decyduje zawarta w niej analiza obszernych rezultatów badań empirycznych, które Autor prowadził przez 30 lat. Niepowtarzalne przeżycia i trudy, jakie stały się udziałem Autora jako artysty i towarzyszyły procesowi tworzenia w dziedzinie sztuki umożliwiły wręcz unikalne spojrzenie na problem twórczości plastycznej, zarówno elitarnej (twórczość wybitna), jak i egalitarnej (twórczość dzieci i młodzieży), jej mechanizmów i roli w życiu człowieka. Unikatowość pracy polega również na tym, że do tej pory nie ma w literaturze psychologicznej pracy, w której Autor w taki sposób podejmuje i prowokuje dyskusję o twórczości plastycznej z czytelnikiem. Praca adresowana jest do badaczy zajmujących się twórczością, psychologów, pedagogów, studentów, nauczycieli, szczególnie plastyki oraz do samych twórców, odczuwających niedosyt wiedzy psychologicznej z dziedziny twórczości.
Żywię nadzieję, że czytelnik pozostanie pod tak wielkim wrażeniem lektury książki, jakie towarzyszyło mnie, zwłaszcza w tych momentach, kiedy uświadamiałam sobie ogromny wkład pracy, nowatorstwo, nieograniczoną wnikliwość i podziwiałam świeżość spojrzenia Autora. Z pełnym przekonaniem rekomenduję pracę do druku.
dr hab., prof. UJK Irena Pufal-Struzik