Od zwierząt do bogów. Krótka historia ludzkości recenzja

Jedna z najbardziej błyskotliwych książek popularnonaukowych jakie czytałam. Napisana plastycznym, przystępnym językiem i, uwaga! - świetnie przetłumaczona przez Justyna Hunię.

Yuval Noah Harari zaczyna od, jakżeby inaczej, Wielkiego Wybuchu. Trochę potrwało zanim pojawił się homo sapiens, a "ludzie istnieli na długo, zanim narodziła się historia". Jej rozwój wyznaczyły trzy rewolucje: poznawcza, agrarna i naukowa. Dla mnie najbardziej fascynujące są dwie pierwsze.

Zaskoczeniem dla mnie był fakt, że różne gatunki człowieka współistniały na świecie. Wydawało mi się (tak mnie nauczono?), że proces przechodzenia jednego gatunku w drugi przebiegał linearnie.

Nasza natura wiele zawdzięcza naszym przodkom z epoki kamienia, którzy trudnili się łowiectwem i zbieractwem przez dziesiątki tysięcy lat. To oni ukształtowali nasze mózgi, ale także „koczujące hordy snujących opowieści homo sapiens były najważniejszą i najbardziej destrukcyjną siłą, jaką kiedykolwiek wydało królestwo zwierząt”. W jaki sposób człowiek epoki kamiennej dysponujący techniką swojego czasu doprowadził do katastrofy ekologicznej? – no nie zdradzę Wam tego, powiem tylko, ze to…fascynujące.

Niezwykle interesująca i działająca na wyobraźnię jest teoria fikcjotwórczego języka, który umożliwił homo sapiens tworzenie zbiorowych mitów. Pozwoliło to na współpracę dużej liczbie nieznajomych osobników co w konsekwencji doprowadziło do zakładania miast, państw.

Przez całą książkę przewija się wątek cierpienia zwierząt, Autor wielokrotnie do niego wraca. "Znaczna część bogactwa materialnego[...], które chroni nas przed chorobami i głodem, została zgromadzona kosztem trzymanych w laboratoriach małpek, krów mlecznych i kurcząt z taśm produkcyjnych. Na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci dziesiątki miliardów zwierząt poddano reżimowi przemysłowej eksploatacji, którego okrucieństwo nie ma precedensu w historii planety. Jeśli uznamy za prawdziwą zaledwie dziesiątą część tego, co twierdzą obrońcy praw zwierząt, to współczesne rolnictwo przemysłowe może okazać się największa zbrodnią w dziejach".

Autor bez wysiłku porusza się po wielu polach nauki, obdarzony jest godną podziwu erudycją. Pozwala mu ona na szerokość spojrzenia na wiele zagadnień z dziedziny religii, ekonomii, psychologii, filozofii, historii czy kultury. Pozwala formułować zaskakujące i kontrowersyjne wnioski. Co z kolei zmusza do myślenia i przewartościowania poglądów.

Zdecydowanie polecam.