„Konspiracja polityczna i wojskowa Polskiego Obozu Narodowego na Podlasie w latach 1939-1952”
Książka Mariusz Bechta „…miedzy Bolszewią a Niemcami” to niezwykle wnikliwa, wieloaspektowa i wielopłaszczyznowa analiza działalności polskiego środowiska narodowego ( Stronnictwa Narodowego, Obozu Narodowo –Radykalnego „Falanga”, Obozu Narodowo-Radykalnego „ABC”) i walki toczonej na Podlasiu w latach 1944-1952 w obronie niepodległości i polskich wartości w ramach utworzonych organizacji: Organizacja Wojskowa Związek Jaszczurczy, Narodowa Organizacja Wojskowa, Narodowe Siły Zbrojne, Narodowe Zjednoczenie Wojskowe.
Znakomicie dokumentuje udział przedstawicieli tego obozu w działalności politycznej i zbrojnej w okresie poprzedzającym wybuch II wojny światowej, w czasie okupacji hitlerowskiej, sowieckiej i później agenturalnej przybudówce polskich komunistów PRL-u.
Przez lata opluwani przez pereelowskich historyków i publicystów, odsądzani od czci i wiary, spychani na margines dziejów, napiętnowani jako zdrajcy, kolaboranci, faszyści i bandyci, dzięki transformacji ustrojowej 1989 roku mają w końcu szanse powrócić na należne im miejsce w historii najnowszej naszego kraju.
Publikacja obejmuje cztery ułożone chronologiczne rozdziały opisujące zaangażowanie polityczne, ideologiczne (dużo miejsca poświęca stosunkom z AK, później WiN), wojskowe, oraz ofiarny czyn zbrojny na tle i w kontekście zmian zachodzących w ówczesnej Polsce i Europie, aż po początek lat pięćdziesiątych. Autor nie stroni od kontrowersji, trudnych i bolesnych spraw dotyczących tego okresu, dementuje pogłoski, niesprawdzone fakty, odsłania białe plamy, odczarowuje legendy i mity, odkłamuje dawną rzeczywistość.
Doskonale charakteryzuje ówczesne realia naszego kraju, całość niezwykle skomplikowanej sytuacji politycznej, gospodarczej, społecznej, moralnej i światopoglądowej. Również tego jak przekładało się to na działalność organizacji które nadal tkwiły w konspiracji. Piętnuje obłudę i zakłamanie nowych komunistycznych władz, zupełnie zależnych militarnie i decyzyjnie od ZSRR i nigdy nie mających zamiaru podejmować dialogu z swoimi politycznymi oponentami.
Tragedia tkwiących w konspiracji organizacji narodowych na Podlasiu jest odbiciem losu niemal całego pokolenia polskich patriotów, ponoszących straszliwą cenę za przynależność do wszelkich antykomunistycznych organizacji: mordowanych w ubeckich katowniach, leśnych ostępach, więzionych, torturowanych, zastraszanych, okradanych w majestacie prawa, zaginionych bez wieści, skazywanych na śmierć i wieloletnie uwięzienie w spreparowanych procesach sadowych.
Książka odznacza się prostym zrozumiałym dla wszystkich językiem, jest bardzo dobrze przygotowana merytorycznie, wzbogacona dodatkowo unikalnymi zdjęciami oraz kopiami dokumentów, rozkazów, relacjami świadków i uczestników przedstawionych wydarzeń, biografiami czołowych przedstawicieli tego obozu (dwa obszerne i rozbudowane aneksy na końcu publikacji)
Publikacja Mariusza Bechta „…miedzy Bolszewią a Niemcami. Konspiracja polityczna i wojskowa Polskiego Obozu Narodowego na Podlasie w latach 1939-1952” całą pewnością stać się powinna obowiązkową lekturą dla wszystkich entuzjastów historii, niezależnie od wieku i politycznych sympatii.