Kultura popularna – tożsamość – edukacja pod redakcją naukową Darii Hejwosz i Witolda Jakubowskiego to kolejna pozycja wydawnictwa Impuls poświęcona szeroko rozumianej kulturze popularnej i jej związkom z innymi sferami rzeczywistości.
Książka jest zbiorem naukowych artykułów zgrupowanych w czterech częściach: pierwszej Kultura popularna, sztuka i edukacja; drugiej Media, kultura popularna i tożsamość, trzeciej Szkoła, kultura popularna i młodzież oraz czwartej Duchowość, płeć i kultura popularna, z których każda kładzie nacisk na nieco inną problematykę. Jak widać spectrum zainteresowań współautorów książki jest niezwykle szerokie. Warto zatem przyjrzeć się dokładniej poszczególnym fragmentom.
Część pierwsza porusza niezwykle ciekawą problematykę związków kultury popularnej ze sztuką oraz edukacją. Autorzy zamieszczonych w niej szkiców, nie tylko pokazują możliwości, jakie daje wprowadzenie zagadnień z zakresu popkultury do procesu edukacji, ale także analizują charakterystykę rynku muzycznego w Polsce; dotykają zagadnień z związanych z hip-hopem oraz grami miejskimi; starają się ulokować człowieka w szerokim świecie kultury popularnej, zrozumieć jego funkcjonowanie w tejże. Dla mnie szalenie interesującym okazał tekst Olgi Mazurek-Lipki Bollywoodzki sen i tożsamość Hindusów. Szkic z jednej strony w bardzo jasny i przystępny sposób przybliża polskiemu czytelnikowi realia społeczne i kulturowe panujące w Indiach, z drugiej omawia problematykę indyjskiej kinematografii i uwidacznia jej wpływ na zmiany obyczajowości Hindusów, szczególnie postrzeganie kobiet. Naprawdę bardzo zajmująca wycieczka.
O relacjach między popkulturą a mediami i tożsamością opowiada część druga. Szczególny nacisk zdaje się ona kłaść na kształtowanie przez ikony kultury popularnej własnego wizerunku w mediach. Porusza problem natychmiastowości popkultury, jej ogromnej niestałości i zmienności. Zwraca uwagę na niezwykle ważkie ostatnio zagadnienie tzw. hiperrzeczywistości – rzeczywistości wykreowanej przez media, która dla odbiorcy staje się podstawową, tą do której przyrównuje on panujące realia. Ważny w tej części wydaje się również problem dominującego obecnie relatywizmu, niemożności dojścia do tego co jest prawdą, a co medialną kreacją; co się wydarzyło naprawdę, a co zostało tylko sprokurowane. Autorzy artykułów pokazują, jak wielki jest wpływ massmediów na nasze postrzeganie świata, a co z tym idzie na kształtowanie tożsamości nie tylko celebrytów, ale także naszej i trzeba przyznać, że są to informacje, delikatnie mówiąc, niepokojące.
Część trzecia będzie przydatna szczególnie dla pedagogów. Publikujący w niej badacze zajmują się problemem wpływu kultury popularnej na młodzież, ale i na samą edukację, szkołę i podręczniki. Podsuwają oni także sposoby na poprawianie sytuacji we współczesnym szkolnictwie. Dzięki zawartym w książce artykułom nauczycielom będzie łatwiej zrozumieć współczesną młodzież, jej styl życia i poglądy, dojść z nią do porozumienia. A to już milowy krok w kierunku budowania dobrego systemu edukacji, na jakim nam wszystkim zależy.
W końcu część czwarta poświęcona jest miejscu i roli duchowości oraz płci w kulturze popularnej. Pokazywane są zmiany w postrzeganiu wiary przez współczesne społeczeństwa, omawiane jest zjawisko bardzo silnie zindywidualizowanej nowej duchowości. Poruszony zostaje także problem płci, jej postrzegania przez społeczeństwo, szczególnie młodzież szkolną, która jak się okazuje nadal myśli bardzo stereotypowo. Niezwykle ciekawy okazał się tekst Izabeli Łapińskiej poświęcony modzie i fotografii a ukazujący przemiany w ukazywaniu kobiecego ciała, jego swoistą deifikację, tworzącą się paradoksalnie przez rozwój ocierającej się nieraz o pornografię, erotyki. Fascynująca także jest wielowarstwowa analiza roli w kulturze współczesnej McDonlad’sa dokonana przez Zbyszko Melosika, a opisująca pewne zjawiska, o których czytelnik może nie mieć pojęcia, jak na przykład polityka reklamowa tego ogromnego koncernu i postrzeganie go przez społeczeństwo w naszym kraju, ale i poza jego granicami.
Sama książka mimo iż naukowa, napisana została bardzo przystępnym językiem, zrozumiałym dla większości czytelników. Dzięki temu stanowi doskonałą pozycję nie tylko dla badaczy kultury i akademików, ale także, a wręcz przede wszystkim dla zwykłego odbiorcy. Ten dzięki lekturze będzie mógł uzmysłowić sobie istnienie praw i schematów rządzących naszą rzeczywistością, ogromny wpływ mediów na postrzeganie przez nas świata oraz wiele innych, szalenie zajmujących zjawisk, dotyczących najróżniejszych sfer życia, dzięki czemu poszerzy swoje myślowe horyzonty oraz będzie mógł świadomie i sprawie operować we współczesnych realiach. Osobiście gorąco polecam.