Noc recenzja

Elie Wiesel umarł 2 lipca 2016 roku, a ja właśnie na okazję tamtego dnia dostałam tę książkę. Zaskakujący zbieg okoliczności.
Elie Wiesel, właśc. Eliezer Wiesel. urodził się w 1928 roku w chasydzkiej rodzinie żydowskiej w Rumunii, zmarł 2 lipca 2016 roku w Nowym Jorku. Był amerykańskim pisarzem i dziennikarzem pochodzenia węgiersko-żydowskiego, laureatem pokojowej Nagrody Nobla z 1986 roku. Był profesorem nauk humanistycznych na Uniwersytecie Bostońskim. To on utworzył termin Holocaust. Napisał ponad 40 książek. Jego rodzice i dwie siostry zginęły w obozach koncentracyjnych. Jemu udało się przeżyć Auschwitz-Birkenau, marsz śmierci i Buchenwald.
O tym jest książka 'Noc', o której będę pisać w tym poście. Pierwsze jej wydanie pochodzi z roku 1956 w języku jidysz (Buenos Aires: Central Union of Polish Jews in Argentina, 245 stron). Pierwsze tłumaczenie tej książki dokonano na język francuski w 1958 z wydania w jidysz i to wydanie liczy 178stron. Pierwsze tłumaczenie na angielski dokonano w 1960 roku i liczy 116 stron. Pierwsze polskie wydanie pochodzi z 1992 roku przez Wydawnictwo Państwowego Muzeum w Oświęcimiu i liczyło 120 stron. Ja czytałam nowe wydanie angielskie, z języka francuskiego,tłumaczenie wykonane przez żonę autora. Książka liczy 120 stron. Jak by nie patrzeć, wydanie jidysz jest najobszerniejsze. Trzeba tylko znać jidysz. Autor napisał, że w tym nowym wydaniu wykreślił najbardziej osobiste wspomnienia o śmieci ojca oraz o transporcie.

W przedmowie autor mówi dlaczego napisał tę książkę. Mówi, że jako człowiek, który to przeżył, czuje moralny obowiązek przypominania światu o tym bestialstwie, żeby to się już nigdy nie powtórzyło.
I prawdę mówiąc, szokuje mnie wpis na goodreads kwestionujący prawdę obozów!
Narrator książki, Elie Wiesel wspomina dzieciństwo i okres sprzed wywózki, gdy wszyscy Żydzi z jego okolicy nie mogli uwierzyć w to, że w XX wieku jest możliwe, żeby zgładzić cały naród. Potem opisuje nadejście apokalipsy: najpierw getto, a potem transporty. Następnie rozdzielenie z matką i siostrą, Auschwitz, marsz śmierci, Buchenwald i śmierć ojca oraz uwolnienie jego.
Jest to jedna z najmocniejszych książek o obozach koncentracyjnych. Wiesel, uczestnik i ocalały opisuje z jednej strony swoje przeżycia, a z drugiej strony pokazuje stopnie upokorzenia i degradacji człowieczeństwa w tych ofiarach holocaustu. Pisząc o głodzie, o biciu, o rozdzieleniu z rodziną, o tym jak ludzie w obozach zapominali o człowieczeństwie, ciągle podkreśla kto był ofiarą, a kto katem. Że oni byli ofiarami, wygłodzonymi do granic możliwości ofiarami. I pokazuje odruchy ludzkie w tym wszystkim.