ETYKA W MEDYCYNIE – WCZORAJ I DZIŚ recenzja

Książka Etyka w medycynie – wczoraj i dziś jest kontynuacją gdańskiej tradycji refleksji etycznej i łączy wybrane wątki historyczne etyki w medycynie z jej aktualną problematyką. Jest to zbiór publikacji przedstawianych na organizowanej w dniach 26-28.09.2013 r. przez Zakład Etyki i Historii Medycyny Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego konferencji ,,Etyka w Medycynie – wczoraj i dziś. W XX rocznicę śmierci Profesora Tadeusza Kielanowskiego”.


Inspiracją tej konferencji i recenzowanej publikacji będącej jej pokłosiem była dwudziesta rocznica śmierci profesora Tadeusza Kielanowskiego związanego w latach 1956- 1975 z Akademią Medyczną w Gdańsku, znakomitego lekarza-humanisty, intelektualisty i społecznika (…). Drugą okolicznością inspirującą środowisko gdańskie do dokonania tego przeglądu etyki w medycynie była dziesiąta rocznica powołania w ówczesnej Akademii Medycznej w Gdańsku jednego z pierwszych w polskich uczelniach medycznych samodzielnego Zakładu Etyki.


Dla wygody Czytelnika zawartość książki usystematyzowana jest w czterech częściach:
• Etyka medyczna W ujęciu historycznym
• Idea humanizmu w medycynie i jej praktyczny wymiar
• Trwałość czy zmienność reguł moralnych w bioetyce
• Etyczne problemy wobec uwarunkowań ekonomicznych współczesnej medycyny i ochrony zdrowia.



Na plan pierwszy wybija się, z oczywistych powodów, wątek poświęcony Profesorowi Tadeuszowi Kielanowskiemu. (…)Drugim motywem wyraźnie obecnym w tej publikacji jest nawiązanie do humanistycznych tradycji miasta Gdańska. (…)


Trzecia część książki obejmuje rozważania prof. K. Szewczyka nad statusem bioetyki w państwie demokratycznym w którym wolność, równość i sprawiedliwość stanowić mają podstawowe zasady. Nawiązując do pluralizmu poglądowego Autor rozważa status bioetyki, krytykuje jej model monodyscyplinarny proponując model interdyscyplinarny z zachowaniem w nim równowagi refleksyjnej i konsensusu w różnych możliwych do zastosowania formach. Te wielce interesujące i przedstawione w szerokim ujęciu koncepcje kończą rozważania nad uniwersalnością norm moralnych. (…)


Na specjalne omówienie zasługuje część IV recenzowanej książki na którą składają się bardzo interesujące i aktualne teksty czterech znanych autorów zebrane pod wspólnym tytułem Etyczne problemy wobec uwarunkowań ekonomicznych współczesnej medycyny i ochrony zdrowia. (…)


Właściwym zamknięciem części IV książki jest jednakże zapis bardzo ciekawej debaty, jaka miała miejsce na zakończenie konferencji pod przewodnictwem dr hab. Romualda Krajewskiego, wiceprezesa Naczelnej Rady Lekarskiej (…). Przedmiotem debaty byty takie palące kwestie naszego systemu ochrony zdrowia jak: bulwersujące kolejki do lekarzy; czy rozdzielać świadczenia wedle zasady ,,każdemu coś” czy lepiej, aby była ograniczona liczba świadczeń, ale dobrej jakości; co możemy zrobić aby wpłynąć na właściwą alokację środków; jakie mamy kryteria dla oceny technologii medycznych; wprawdzie ekonomia to podstawa, ale czy możemy od tej podstawy czynić racjonalne wyjątki; jakie zasady etyczne powinny obowiązywać płatników, administratorów i polityków; czego od polityków i ekonomistów oczekują lekarze i społeczeństwo.


Omówiono w tej recenzji jedynie główne wątki i wybrane pozycje tej wielce interesującej publikacji. (…)Całość prezentowanego materiału stanowi interesujący przegląd zarówno prądów historycznych jak i aktualnej sytuacji w jakiej znajduje się, tu i teraz, etyka medyczna w odniesieniu do ważnych pytań współczesnej medycyny. Książka ta utrwala także ogromny dorobek Profesora Tadeusza Kielanowskiego i dość wyczerpująco prezentuje aktywność na polu nauki o etyce środowisko Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, organizatora konferencji, która stała się inspiracją do przygotowania tej publikacji. Wydanie tego materiału w formie książkowej uważam za bardzo wskazane i potrzebne.[...]


z recenzji prof. Wiesława Markiewicza