Nie wiesz dlaczego recenzja

„Nie wiesz dlaczego” to kolejna część perypetii uczniów z Liceum Freuda i kolejna książka, która porusza nie tylko ważne społecznie kwestie, ale też te najbardziej istotne dla młodych, dopiero wchodzących w dorosłość, ludzi. Dla czytelnika, który swoją przygodę z cyklem rozpoczyna od tego tomu, początek może wydawać się nieco chaotyczny. Autor wraca w retrospekcjach do wydarzeń z poprzednich części, co stanowi nie tylko ich przypomnienie, ale też późniejsze wydarzenia bezpośrednio do nich nawiązują, dlatego warto je znać.

Głównymi bohaterkami powieści są Wiki, Sara, Marta i w drugiej części Dagmara. Każda z dziewczyn przeżyła atak na liceum i straciła w jego wyniku wielu kolegów i nauczycieli. Dwa miesiące później dziewczyny starają się jakoś żyć dalej, i o ile Sarze i Marcie się to udaje, o tyle Wiki nie jest w stanie się podnieść, tym bardziej, że tego samego dnia jej przyjaciółka Dagmara wsiada do nieznanego auta i odjeżdża. Dziewczyny na własną rękę będą próbowały dociec, co stało się z Dagmarą, czy dobrowolnie zdecydowała, żeby nie wracać do dawnego życia, czy ktoś jej w tym pomógł. To jednak nie jest jedyny problem nastolatek. Wiki stara się pomóc sobie za pomocą narkotyków, co tylko pogłębia depresję, a Sara, aby zdobyć więcej wyświetleń i aktywnych obserwatorów w celu uzbierania pieniędzy dla chorej mamy, udostępnia na TikToku za namową koleżanki niebezpieczny challange. Jak to się wszystko skończy? Czy Dagmara się odnajdzie? Co wyniknie z pomysłu Sary? I czy Wiki będzie na tyle silna, aby zawalczyć o siebie?

Kiedy zaczęłam czytać książkę i okazało się, że ponownie czytam o ataku na Liceum Freuda, sprawdziłam, czy na pewno czytam nowy tom cyklu. Powtarzalność wydarzeń, które znam z poprzednich tomów nieco wytrąciła mnie z rytmu. Dość szybko jednak zorientowałam się, że wydarzenia te są tu podane z zupełnie innej perspektywy, bo z perspektywy dziewczyn, które jakimś cudem uszły z tej katastrofy z życiem. Przypadek sprawił, że znajdowały się w innym miejscu. Wiki przejęta zniknięciem Dagmary nie chciała iść na apel, ktoś inny był akurat w toalecie, a jeszcze ktoś szykował salę i zdążył uciec. Nie atak jest jednak tym razem centrum toczących się wydarzeń, chociaż pozostawił w nastolatkach, będących bohaterkami powieści, trwały ślad. Dziewczyny różnie znoszą stratę, Wiki radzi sobie z nią najgorzej, tym bardziej, że w jej przypadku dochodzą inne problemy – pewna tajemnica z przeszłości, z którą ciężko jej żyć i zniknięcie przyjaciółki, o którą coraz bardziej się martwi. Wiki nie potrafi poradzić sobie sama ze sobą, odsuwa od siebie znajomych, rodzinę. Popada w nałóg. Każda z dziewczyn ma jakieś swoje problemy, jednak wątek zniknięcia Dagmary każe im współpracować i spróbować dociec, co mogło stać się z dziewczyną.

Autor po raz kolejny porusza w powieści istotne kwestie, poczynając od uzależnienia od narkotyków i Internetu, zagrożeń, jakie czyhają w nim na każdego, depresji, gwałtu, osamotnienia, wykluczenia, braku wsparcia, hejtu na wątku LGBTQ i mediach społecznościowych kończąc. Poruszanych problemów jest wiele i można odnieść wrażenie, że autor starał się upchnąć ich jak najwięcej do tej części cyklu. Jednak splótł je wszystkie umiejętnie, dlatego żaden z nich nie przytłacza. Każdy jednak zmusza do refleksji. Sprawia, że być może na chwilę przystaniemy i zastanowimy się nad wspomnianymi w powieści sprawami i nad życiem w ogóle. Nie mogę oprzeć się wrażeniu, że drużyna z powieści Mossa inspirowana jest działającą w realnym świecie Ekipą. Na przykładzie owej drużyny autor pokazuje, jak zgubne potrafi być pragnienie sławy, rozpoznawalności, chęć życia na świeczniku i do czego to ostatecznie prowadzi.

Książka podzielona jest na dwie części, z których akcja każdej rozgrywa się zarówno w przeszłości, jak i w chwili obecnej. Ta przeszłość jest oddalona od teraźniejszości w różnym stopniu, czasem jest to kilka miesięcy, a innym razem kilka tygodni lub dni przed zniknięciem Dagmary. Głównymi bohaterkami są w powieści Marta, Sara, Wiktoria i Dagmara, epizodycznie głos oddany jest innym postaciom. Narracja pierwszoosobowa sprzyja śledzeniu przemyśleń bohaterów, ich motywacji i demonów, z którymi się zmagają. Akcja toczy się naprawdę szybko, dlatego powieść można przeczytać właściwie w jedno popołudnie. Autor jak zwykle zaskakuje czytelnika, serwując finał, jakiego nikt się nie spodziewa. I to nawet mimo odkrywanych po drodze kolejnych puzzli tej skomplikowanej układanki. Szok i niedowierzanie. Na te dzieciaki w tak krótkim czasie spadło tak wiele nieszczęść, że nie jestem w stanie sobie wyobrazić, co jeszcze autor mógłby dla nich przygotować. Co nie znaczy, że nie jestem ciekawa. Jestem. I to ogromnie. Bo każda powieść Mossa, za co by się nie zabrał, wciąga jak piaski pustyni i nie odpuszcza, dopóki nie poznamy zakończenia. Autor potrafi budować napięcie, a każda jego kolejna powieść zaskakuje coraz bardziej. Pokazuje, że świat nastolatków staje się coraz bardziej nieprzyjazny, że dorastanie w rzeczywistości, która nas otacza nie jest proste. Mówi, krzyczy wręcz, że trzeba rozmawiać, trzeba się interesować, nie można odwracać wzroku. Bo być może to właśnie my będziemy tą osobą, która ocali komuś życie.

„Nie wiesz dlaczego” to trzymająca poziom poprzednich części kontynuacja cyklu o uczniach z Liceum Freuda. To szczera, prawdziwa i ponadczasowa powieść, która może być ostrzeżeniem dla młodzieży i rodziców i dobrą, wciągającą lekturą dla każdego. Polecam!

We współpracy z Wydawnictwem Filia.