Życie codzienne pod rządami Stalina. Rosja radziecka w latach trzydziestych XX wieku

"Jedna z najbardziej znanych badaczek okresu radzieckiego pisze o tym, jak wyglądało życie pod rządami Stalina w latach trzydziestych – w szaleńczej, heroicznej i tragicznej dekadzie kolektywizacji, wymuszonej industrializacji i czystek [...]. Były to lata niewyobrażalnych cierpień i okrucieństwa, a zarazem idealizmu – tę surrealistyczną mieszankę ukazuje autorka z podziwu godną znajomością rzeczy" (Foreign Affairs). "Znakomita praca – wciągająca, dobrze napisana, świetnie udokumentowana i bardzo potrzebna [...]. Wzór rozwagi i rozsądku" (Abrahma Brumberg, The Nation). Mamy przed sobą pionierskie studium codziennego życia pod rządami Stalina, napisane przez wybitny autorytet w dziedzinie współczesnej historii Rosji. Skupiając się na mieszkańcach miast, Fitzpatrick pokazuje dramatyczne zmiany warunków życia i codziennych zachowań, jakie nastąpiły w okresie „rewolucji stalinowskiej” na początku lat trzydziestych. Po likwidacji wolnego rynku braki żywności, odzieży i innych towarów konsumpcyjnych przybrały charakter endemiczny. Wskutek napływu chłopów uciekających z kolektywizowanych wsi największe miasta stanęły w obliczu ostrego kryzysu mieszkaniowego – całe rodziny żyły latami stłoczone w komunałkach. Był to czas niedoborów, przeludnienia, niekończących się kolejek i rozbitych rodzin, w którym pusto brzmiały składane przez władze obietnice przyszłej socjalistycznej obfitości. Czytelnik dowiaduje się o działaniu biurokracji państwowej, która zmieniała codzienne życie w koszmar i o sposobach, w jakie zwykli obywatele próbowali ją obchodzić. Książka mówi też o służbie bezpieczeństwa, zajmującej się ciągłą inwigilacją obywateli i o falach terroru, od czasu do czasu wstrząsających społeczeństwem, jak wielka czystka 1937 roku. Odwołując się do licznych źródeł archiwalnych, dostępnych historykom dopiero od niedawna, autorka przedstawia prawdziwą, pasjonująca opowieść o zwykłych ludziach, którzy starali się żyć normalnie w ekstremalnie trudnych warunkach.