Źródła teatru Mirosława Kocura to projekt prekursorski i nowatorski. Autor proponuje gruntowne poszerzenie i pogłębienie studiów nad sztuką teatru. Ostatnie badania i odkrycia w wielu dziedzinach nauki współczesnej, często przełomowe, a rzadko analizowane przez teatrologów, umożliwiają dziś lepsze rozumienie istoty ludzkiej jako performera z natury, urodzonego tancerza i śpiewaka. Książka, bogato ilustrowana, prezentuje oryginalną syntezę najnowszych dokonań w dyscyplinach tak różnorodnych, jak antropologia, archeologia, paleontologia, etnografia, historia, filologia, neuronauka, fizyka czy performatyka. Źródła teatru są we współczesnej literaturze naukowej przedsięwzięciem bezprecedensowym.
SPIS TREŚCI
Podziękowania
Przedmowa
Wstęp. Praktyki kulturowe na Bali
Wyspa jako świątynia
Przestrzeń performatywna
Czas performatywny
Tożsamość jako performans
Święte performanse
Emergencja wizualności
Wayang kulit
Dalang
Muzycy
Lalki
Performanse artystów
Performanse widzów
Sekala i niskala
Emergencja wizualności
Emergencja innego
Trans jako spotkanie z Innym — koncentracja na wizji
Maska jako narzędzie opętania — koncentracja na świecie zewnętrznym
Kremacja jako wyzwolenie
Rozdział I. O pochodzeniu performera
Dwunożność
Ardi
Geneza dwunożności
Dwunożność wczesnych homininów
Ślady stóp
Bieg
Pochwała biegania
Anatomia biegacza
Rytm
Gestykulacja
Małpy i ludzie
Gest wskazujący — pointing
Pantomima
Gest jako źródło języka
Neurony lustrzane
Symulacja
Neurony lustrzane u ludzi
Mimesis
Mowa
Anatomia
Spożywanie pokarmu i mowa
Śpiew i mowa
Wnioski: człowiek jako performer
Rozdział II. Paleoperformanse
Narzędzia
Lucy i narzędzia
Pierwsze świadectwa
Przełom technologiczny i skok kognitywny
Performanse z użyciem narzędzi
Funkcje narzędzi
Ogień
Ujarzmienie ognia
Gotowanie i rozwój mózgu
Grzebanie zmarłych
Kanibalizm
Sima de los Huesos, Hiszpania
Es-Skhūl, Izrael
Qafzeh, Izrael
Zdobienie ciała
Muszelki
Jaskinia Blombos, RPA
Żeńskie koalicje kosmetyczne
Performanse w jaskiniach
Górny paleolit (około 40–10tys. lat temu)
Jaskinia Chauveta, Francja
Performans malarski w jaskini Pech-Merle
Odmienne stany świadomości w jaskini Lascaux
Performanse muzyczne
Wnioski: paleoperformanse inicjowały przemiany
Rozdział III. O pochodzeniu budowli teatralnej
Bilzingsleben
Jaskinia
Jaskinia Chauveta jako przestrzeń peripersonalna
Templum
Rewolucja rolnicza
Göbekli Tepe we wschodniej Turcji
Tańcząca świątynia
Domus
Osada skupionych sąsiedztw w Aşıklı Höyük
Performanse żywych i martwych w Çatalhöyük
Çatalhöyük
Çatalhöyük: domus jako habitat
Çatalhöyük: domus jako templum
Çatalhöyük: domus jako nekropolia
Théatron
Świątynia Dionizosa
Theatrum
Świątynia Pompejusza
Globe
Rozdzial IV. Teatr pisma
Kultura oralna: Pirahã
Pirahã
Doświadczenie bezpośrednie
Performanse duchów
Życie w czasie teraźniejszym
Rekurencja
Emergencja pisma
Świat jako tekst: Mezopotamia
Performanse pisarza
Pismo jako szyfr
Świat jako tekst do manipulacji
Tekst jako performans: Egipt
Słowa boga
Życie po śmierci
Mumifikacja jako performans przemiany
Przemiany Ozyrysa
Pogrzeb jako rytuał transformujący
Teksty Piramid
Teksty Sarkofagów
Księga Umarłych
Papirus z Ramesseum
Kamień Szabaki
Alfabet: Grecja
Wynalezienie „fonemu”
Najstarsze świadectwa
Alfabet grecki
Emergencja aktora
Rozdział V. Taniec jako źródło dramatu
Paleolit: tancerz w zwierzęcej masce
Czarownik
Naśladowanie zwierząt
Neolit: taniec symulakrów
Grecja: taniec mimetyczny
Kreta
Heksametry
Κomos
Kult Dionizosa
Performanse przemiany
Procesja falliczna
Taniec jako źródło kultury greckiej
Zakończenie. Performanse źródłowe w epoce globalizacji
Tybet jako pole energii
Pielgrzymka jako liturgia
Liturgiczne pokłony
Performanse przemiany
Sztuka asymilacji i sztuka izolacji
Bibliografia
Summary
Indeks
Spis ilustracji