Książka jest zarówno czymś na kształt sensacyjnego odkrycia archeologicznego, jak i ważnej teorii naukowej. Głośna i tłumaczona na wiele języków wykazuje, że narodziny nowoczesnej nauki i metodologii naukowej należy przesunąć wstecz o 2 tysiące lat, do końca IV wieku przed Chrystusem, zaś dwaj jedyni znani szerszej publiczności "naukowcy starożytni" - Euklides i Archimedes - to czołowi przedstawiciele licznego zastępu wyrafinowanych, niezwykle subtelnych hellenistycznych uczonych. Russo opisuje rozkwit, a potem, w czasach rzymskich, upadek nauki. Dopiero wiek XVII odkrywa na nowo - w dziełach Galileusza czy Newtona - metodę naukową i dokonania znane już w epoce hellenistycznej.