Książka ta stanowi kontynuację części I. Przedstawia przede wszystkim wydarzenia historyczne z lat 1500–1772, które miały miejsce na obszarze pomiędzy Wisłą a Hornadem i uświadamia czytelnikowi, jaką rolę odegrały w nich zamki, dwory i klasztory warowne, na których kształt wpływ miały nie tylko mody architektoniczne, względy użytkowe, bezpieczeństwa, czy estetyczne, ale także przyczyny ideowe, polityczne, religijne i kulturowe wypływające z tej części dziejów Rzeczpospolitej polsko-litewskiej, którą określa się jako wiek złoty i srebrny.