Wokół Sprawy Pyjasa

Publikacja Wokół sprawy Pyjasa opisuje pejzaż społeczno-kulturowy czasów Gierka i przywołuje różne teorie próbujące wyjaśnić okoliczności śmierci Stanisława Pyjasa. Przedstawia także szeroki kontekst tamtych wydarzeń, za tło mając przyjaźń trzech studentów, których nazwiska znamy dzisiaj z pierwszych stron gazet.

W książce znajdują się teksty Liliany Batko-Sonik, Cezarego Łazarewicza, Marii Anny Potockiej, Stanisława Pyjasa, Andrzeja Romanowskiego, Pawła Sękowskiego, Bogusława Sonika, Joanny Szczęsnej, Adama Szostkiewicza i Jana Widackiego oraz wiersz Adama Zagajewskiego. Znajdziecie tam także wypowiedzi opracowane przez M.A. Potocką na podstawie rozmów z Andrzejem Kłoczowskim, Janem Kołodziejem, Lesławem Maleszką i Różą Thun.

Część ilustracyjna publikacji została zaprojektowana przez Dorotę Nieznalską, autorkę wystawy Sprawa Stanisława Pyjasa, prezentowaną w Bunkrze Sztuki od sierpnia do października 2020 r, która została zakupiona do kolekcji Bunkra Sztuki.

Stanisław Pyjas urodził się 4 sierpnia 1953 w Gilowicach, a zmarł 7 maja 1977 w Krakowie. W 1973 roku rozpoczął studia na kierunku filologia polska na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przez rok studiował również filozofię. Miał wybitnie humanistyczny umysł i ambicje twórcze. Pisał krótkie utwory prozatorskie, prowadził dziennik i przygotowywał plan powieści. Razem z grupą studentów rozważał założenie niezależnego pisma literackiego. Te plany skierowały na młodych ludzi uwagę Służby Bezpieczeństwa. Studenci wzywani na przesłuchania zradykalizowali swoje postawy polityczne, przyjmując postawę opozycyjną wobec polityki PRL. Stanisław Pyjas i jego przyjaciele zainicjowali w Krakowie akcje wspierające Komitet Obrony Robotników oraz kolportujące wydawane przez KOR pismo. Te działania wzmogły zainteresowanie SB grupą studentów. Kiedy Pyjas zginął tragicznie przed juwenaliami w 1977 roku, powszechne wzburzenie doprowadziło do powstania SKS – Studenckiego Klubu Solidarności. Okoliczności śmierci Pyjasa do dziś wzbudzają kontrowersje.