Omówienie instytucji wójta dziedzicznego jest jednocześnie analizą kształtowania się specyficznych form organizacyjnych gmin miejskich w Małopolsce. Zmiany ustrojowe, stosunki społeczne i gospodarcze są omawiane od początków XIII w. do poł. XVI w. Zrozumienie funkcji wójta dziedzicznego pozwala od nowa spojrzeć na genezę miast nie tylko w tej dzielnicy Polski.