Dzieło w 8 księgach przedstawia kronikę wojny (do 411 r.) prowadzonej przez Spartę i Związek Peloponeski przeciwko Atenom pod hasłem obrony wolności miast greckich. Tukidydes pisał o wojnie, której był uczestnikiem i świadkiem, ale wykazał się bezstronnością i obiektywnością w przedstawianiu jej wydarzeń. Na przykładzie tej jednej wojny pokazał, że procesami historycznymi rządzą określone prawa. Krytycznie odnosił się do tradycji mitycznej, wszechstronnie badał przekazy źródłowe zestawiając i oceniając różne wersje wydarzeń, co pozwoliło uznać go za ojca krytyki historycznej.