W cieniu zapomnianej olszyny

(...)"„W cieniu zapomnianej olszyny” to książka, którą trzeba czytać razem z poprzedzającym ją zbiorem opowiadań „Miasto mojej matki”. Juliusz Kaden-Bandrowski, wybitny pisarz międzywojennego dwudziestolecia, napisał te dwa tomy opowiadań jako jedną całość autobiograficznych wspomnień o dzieciństwie – swoim i swego o dwa lata starszego brata, o swych rodzicach, szczególnie o matce, i o miastach swego dziecinnego i szkolnego życia: Krakowie i Lwowie.

„Miasto mojej matki” było przede wszystkim pochwałą dziecięcego szczęścia, przeżywania wszystkich uroków świata, intensywności uczuć i doznań – mimo wszelkich trudnych czy smutnych spraw. „Olszyna” jest książką pełną powagi, nawet smutną. Dzieją się w niej rzeczy doniosłe, chłopcy stają wobec wielkich spraw życia: śmierci bliskich, walki politycznej, zbiorowego protestu mas ludowych, dokonanej na nich zbrodni, wobec własnego trudnego dojrzewania, wobec ruiny rodzinnego domu. [...]

Ale jest to także książka bardzo wesoła, zabawna, ciesząca nas mnóstwem śmiesznych szczegółów dziecięcego widzenia świata. Smutek i radość są w niej, jak naprawdę bywa w życiu, dokładnie ze sobą przemieszane. Do tego jeszcze w taki szczególny sposób, w jaki te uczucia objawiają i doznają ich dzieci. Sukces artystyczny obu książek wspomnieniowych Kadena-Bandrowskiego na tym właśnie polega, że nie ukrywając swego dystansu wobec przypominanych zdarzeń i ich bohaterów, z taką trafnością i konsekwencją umie odtworzyć i utrzymać punkt widzenia dziecka..."