Książka stanowi swoiste kompendium wiedzy na temat roli świadomości i procesów poznawczych w sterowaniu zachowaniami zwierząt. W precyzyjny i zarazem przystępny sposób Donald R. Griffin omawia w niej wszystkie najważniejsze zagadnienia mające związek z tą tematyką, nie stroniąc od poruszania problemów trudnych i wywołujących kontrowersje. Ilustrując swój wywód przykładami, które ukazują fascynującą złożoność mechanizmów uczestniczących w kontroli zachowania zwierząt, przedstawia techniki i taktyki stosowane przez zwierzęta podczas zdobywania pokarmu, ich zachowania budowlane oraz przykłady używania przez nie narzędzi.