Tworzenie i odtwarzanie kultury

Co kryje się pod nazwą tradycji w chwili obecnej, gdy doświadczamy tak wielu głębokich zmian społecznych? Na czym polega zależność między odtwarzaniem i rewizjami tradycji a transformacją społeczno-ustrojową w Europie postkomunistycznej? Czy tradycja jest tylko uwarunkowaniem działań społecznych, czy również wizją tego, co pragnie się zachować dla przyszłych pokoleń, realizowana nie bez sprzeciwu, ze zmiennym szczęściem i niemałym wysiłkiem przez oddanych jej propagatorów? Na te i wiele innych pytan starają się odpowiedzieć autorzy tego tomu - antropologowie społeczni, wnosząc do dyskusji o tradycji właściwe swej dyscyplinie naukowej nachylenie ku rozważaniu zagadnień teoretycznych za pomocą etnograficznych studiów przypadków. Autorzy artykułów zamieszczonych w tomie pod redakcją Grażyny Kubicy i Marcina Lubasia poniekąd przywracają pojęcie tradycji naukom społecznym i czynią to w niezwykle interesujący sposób. Pokazują mianowicie, jak splata się ono z pojęciem kultury, oraz ujawniają, z jakimi przekształceniami znaczeń tradycji mamy do czynienia w procesach kulturowych związanych z globalizacją, transnacjonalizmem i z uniwersalizacją kapitalizmu w jego postfordowskiej, neoliberalnej wersji. Nie są to przy tym czcze rozważania teoretyczne, lecz w większości konkretne studia przypadków. Dzięki temu konstatacje autorek i autorów nie są zawieszone w próżni, lecz niejako logicznie wynikają z prezentowanych wyników badań. Jest to antropologia z krwi i kości, taka, jaką należy zdecydowanie popierać i upowszechniać, albowiem wnosi ona wiele do naszego rozumienia rzeczywistości społecznej i kulturowej współczesnego świata. Pozwala widzieć wielkie sprawy w małych wydarzeniach i jednocześnie, nie tracąc kontaktu z praktykami zwykłych ludzi, wypowiada wiele ważkich stwierdzeń na temat kondycji ludzkiej. Prof. dr hab. Michał Buchowski