"Przyjęta przez Autora struktura rozprawy ma charakter wielowątkowej analizy problemowej, w której wyróżnione zostały trzy zasadnicze części. Pierwsza poświęcona została doksografii i recepcji, druga i trzecia stanowią wykładnię autorskiego odczytania systemu pedagogiki filozoficznej Trentowskiego. [...] Autor postawił sobie trudne i ambitne zadanie przełamania dualizmu historii i teorii we współczesnych badaniach pedagogicznych, czego dowodem jest sam tytuł książki. [...] Niewątpliwie [...] recenzowana praca stanowi zupełnie nowe i inne odczytanie dorobku Trentowskiego niż te, które znamy. [...] Godne podkreślenia jest to, że Autor podjął udaną próbę ukazania złożonych procesów rozumowania i argumentacji Trentowskiego. [...] Cenne w pracy W. Andrukowicza wydaje się wskazanie na swoisty nurt w dziejach myślicieli oscylujących wokół zasady ambiwalencji, co pozwala postrzegać Trentowskiego nie jako wyizolowaną wyspę, lecz jako osadzonego w określonym szeregu rozwojowym; wartościowe jest także pokazanie tego filozofa jako myśliciela wydobywającego się ponad ograniczenia współczesnego mu idealizmu i w swoich poglądach bliskiego myślicielom współczesnym. Autor słusznie dostrzega w Trentowskim swoistego prekursora koncepcji człowieka transgresyjnego, wielokierunkowej epistemologii, nowoczesnej koncepcji wolności i czynu. [...] Jest to niewątpliwie pierwsze tak wieloaspektowe ujęcie filozofii wychowania Trentowskiego, a rehabilitacja różnojedni jest najcenniejszym momentem tej pracy. Fragment recenzji prof. dr. hab. Sławomira Sztobryna"