Staropolskim szlakiem

Książka ukazuje krąg tematów, motywów, gatunków i twórców najbliższych autorowi w jego wieloletniej pracy badawczej. Zamieszczone tutaj rozprawy obejmują kwestie problematyki śmierci w poezji i prozie traktatowej, rozwoju łacińskiej poezji religijnej w Polsce średniowiecznej czy funkcjonowania środowisk uniwersyteckich doby renesansu. Badaniom poddane zostały listy dedykacyjne Mikołaja Reja, styl prozy Jana Kochanowskiego oraz rozwój polskiej prozy w drugiej połowie XVI wieku. Na szczególną uwagę zasługuje również wnikliwa analiza łacińskich i polskich wierszy Daniela Naborowskiego. Artykuł o kalkulacjach wyborczych jest „detektywistyczną” próbą powiązania ulotki elekcyjnej z konkretnym bezkrólewiem i przygotowywanym wyborem władcy. Ulotny druczek z 1690 roku posłużył z kolei do scharakteryzowania teatru religijnego w barokowym Krakowie.

„Książka Macieja Włodarskiego, obejmująca cały obszar literatury staropolskiej (od średniowiecza do baroku włącznie), to nie «summa» i nie «mapa», lecz właśnie «szlak» – droga, w której przemierzaniu niezwykle istotny okazuje się element wyboru. Jest to więc dzieło zarówno zamknięte, jak i otwarte – swoista wizytówka, za pomocą której Autor zbioru przedstawia się nie tylko jako wielce zasłużony mediewista, ale także jako wytrawny badacz renesansu i baroku, wnikliwie analizujący «przejścia» i obszary pograniczne pomiędzy epokami i akcentujący komparatystyczny wymiar swych badań.

Obraz literatury staropolskiej nie rości sobie tu praw do syntezy – jawi się jako złożony, wchodzący w relacje ze sztuką, życiem politycznym i formami życia społecznego, wyznacza powiązania między tekstami, autorami a środowiskami naukowo-literackimi, podkreśla drogi recepcji utworów, a nieraz ich drugie życie”.