"Smutny kryminał" i "Życie przeżyć" to utwory odzwierciedlające pasję moralną i zaangażowanie autora w walkę z negatywnymi społecznie zjawiskami i różnego rodzaju wypaczeniami ludzkich charakterów - z brakiem ideałów, bezdusznością, bezmyślnym okrucieństwem prowadzącym nieraz do zbrodni, obojętnością, nieuczciwością, egoizmem.
Bohaterowie Astafiewa, choć niekiedy osamotnieni i nierozumiani, walczą nieustępliwie z pleniącym się złem, wierząc, że ich wysiłki nie pójdą na marne.