Słowny ludowy folklor dziecięcy. Część 1

Książka jest pierwszym pełnym opracowaniem polskiego słownego folkloru dziecięcego. Autorka podjęła próbę opisania jego istoty, to jak przedstawia się on na tle folkloru dorosłych, jakie potrzeby dziecięce stoją u jego podstaw, jaka była sytuacja dziecka w tradycyjnej rodzinie i kulturze wiejskiej, a także przybliża stan badań nad polskim folklorem dziecięcym. Ponadto w publikacji zaprezentowana została propozycja klasyfikacji gatunków folkloru dziecięcego oparta na następujących kryteriach: uwikłanie tekstu w sytuację, rodzaj sytuacji, typ sytuacji, stopień udziału dziecka, obecność fabuły, forma przekazu, wykorzystanie lub niewykorzystanie gestów, forma wierszowana lub prozatorska, intencja wewnętrzna przekazu, prawdziwość lub fikcyjność treści, poetyka oraz temat. Pozwoliło to na wydzielenie aż 26 gatunków wchodzących w skład folkloru dziecięcego. Wszystkie analizowane teksty zamieszczono w aneksie załączonym na końcu książki.

Monografia Barbary Żebrowskiej-Mazur wnosi ważny wkład w badanie gatunków folkloru dziecięcego i jest solidną próbą udokumentowania, systematyki i wieloaspektowej charakterystyki wybranych form gatunkowych. Autorka z pasją, zamiłowaniem i znajomością rzeczy dokonuje omówienia gatunków, ukazuje też współczesną atrakcyjność oraz walory edukacyjne i estetyczne analizowanych tekstów. Pozycja może nie tylko wypełnić lukę w polskiej folklorystyce w opisywanym zakresie, ale także dowieść, że gatunki tradycyjnego folkloru nie są wyłącznie kategorią historyczną, lecz formą wciąż żywą i ewoluującą, która we współczesnym świecie – w czasie „zmierzchu kultury ludowej”, by użyć określenia klasyka – ze względu na swoje liczne walory ma wciąż rację bytu.
Z recenzji dr hab. Stanisławy Niebrzegowskiej-Bartmińskiej, prof. UMCS