Śląsk - bez zmian (?). Ludzie, kultura i społeczność Śląska w perspektywie postkolonialnej

„Jest to praca wchodząca głęboko we współczesne kwestie społeczne i kulturowe, które mają obecnie miejsce w tym regionie. Ma ona charakter naukowy (co widać także po bibliografii), ale przybiera również postać osobistego eseju socjologicznego o Śląsku i jego mieszkańcach. Jej autorka odwołuje się niejednokrotnie do swoich prac i badań na temat Śląska, które prowadziła od lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Pozwala to zrozumieć czytelnikowi zmiany, jakie dokonały się i dzieją się w tym regionie, jak ewolucję postrzegania regionu Śląska od traktowania go jako monolitu kulturowego w państwie polskim do dostrzeżenia jego autonomicznej wartości kulturowej w systemie demokracji. Lektura tej pracy nie pozostawia czytelnika neutralnym, autorka angażuje mocno czytelnika w poznanie i zrozumienie tego, co obecnie tam się dzieje. Staje zawsze po stronie Ślązaków, którzy próbują wreszcie mówić swoim głosem i w swoim imieniu. To jest nie tylko dobra merytorycznie i poznawczo książka, ale jest ona także sprawnie napisana (czyta się ją z zainteresowaniem), ciekawa ze względu na różne przykłady historyczne oraz aktualna ze względu na obecne miejsce Śląska i Ślązaków w Polsce”. –z recenzji dr. hab. Sławomira Łodzińskiego, prof. UW Maria Szmeja (1955) – urodzona w Poznaniu, wychowana w Gliwicach, studiowała w Krakowie. Po studiach socjologicznych (UJ) podjęła pracę w Instytucie Śląskim w Opolu, gdzie od lat 80. XX wieku prowadziła badania nad tożsamością Ślązaków. Na podstawie tych badań uzyskała stopień doktora w Uniwersytecie Jagiellońskim w 1986 roku. Ich efektem jest również publikacja Starzy i nowi mieszkańcy Opolszczyzny (1997). Kolejne badania dały jej stopnień doktora habilitowanego (w UJ, 2001) w oparciu o rozprawę Niemcy? Polacy? Ślązacy! Rodzimi mieszkańcy Opolszczyzny w świetle analiz socjologicznych (2000). Po przeniesieniu do Krakowa pracowała w WSP (Instytut Nauk Społecznych), UJ (Instytut Amerykanistyki i Studiów Polonijnych), a obecnie pracuje na Wydziale Humanistycznym Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Badania Śląska i Ślązaków pozostawały w centrum jej zainteresowań i nadal stanowią istotę pracy naukowej.