Rzecz o majorze Antonim Żubrydzie

W książce Jana Gerharda "Łuny w Bieszczadach", "Żubryd" to tchórzliwy watażka zajmujący się głównie mordowaniem Żydów i entuzjastów-peperowców budujących tzw. lepsze jutro. Dobrze więc, że ukazało się dzieło ukazujące postać Antoniego Żubryda na podstawie relacji świadków, pamiętników i dokumentów. Wyłania się z nich mężczyzna o silnej osobowości, żołnierz wierny swej przysiędze, rzutki organizator, zdolny dowódca partyzancki, obrońca ludności polskiej przed rezunami z OUN, antykomunista. "Czerwony" odpłacał mu zresztą wyjątkową nawet jak dla siebie nienawiścią; nie wystarczało wroga zabić, należało go jeszcze zhańbić, poniżyć i unicestwić po śmierci, czego wspomniane "Łuny w Bieszczadach" są świetnym przykładem. Miarą komunistycznego bestialstwa były publiczne egzekucje wziętych do niewoli żołnierzy batalionu "Zuch". Egzekucje, na które obowiązkowo prowadzono młodzież gimnazjalną, odbywały się w Sanoku na Rynku albo na stadionie, gdzie z tej okazji stawiano szubienice.
Samodzielny Batalion Operacyjny NSZ "Zuch" działał na obszarze Pogórza Strzyżowskiego i Przedgórza Bieszczadzkiego w latach 1944-46 i dobrze dał się we znaki nowej władzy. Żubryd zginął wraz żoną z Rąk ubeckiego szpicla w Malinówce- 24 października 1946 r. Do dziś nie wiadomo gdzie został pochowany.

"Prezentowana rozprawa otrzymała pięć rozdziałów, w których Autor na tle sytuacji społeczno-politycznej na Rzeszowszczyźnie w latach 1944-1947 ukazał biografię majora Żubryda: jego dzieciństwo, młodość, udział w działaniach wojennych, postawę w okresie okupacji oraz powojenną pracę w Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Sanoku i późniejszą walkę z władzą komunistyczną, zakończoną śmiercią małżeństwa Żubrydów."
(z przedmowy)