Rochwist i palant : studium etnologiczne dawnych polskich sportów i gier ruchowych na tle tradycji europejskiej

Ostatnio dostrzec można w skali międzynarodowej wzrastające zainteresowanie dawnymi sportami, określanymi jako tradycyjne lub ze względu na najczęstszą ich genezę jako regionalne lub ludowe. Mniejszą lub większą żywotność wykazuje obecnie w świecie kilka tysięcy dyscyplin sportu i gier ruchowych mniejszego zasięgu. Wydana ostatnio Encyklopedia sportów świata zgromadziła ich ponad trzy tysiące, ale obliczam ich liczbę na co najmniej siedem tysięcy.1 Większość z nich jest uprawiana w jednym rejonie kulturowym i jest nieznana w innych. W Irlandii hurling dorównuje popularnością piłce nożnej, ale jest kompletnie nieznany w sąsiedniej Anglii. Francuska gra w boules, uprawiana w parkach i na ulicach niemal wszystkich bez wyjątku tamtejszych wsi i miasteczek, nieznana jest w innych krajach europejskich, choć uprawia się tam gry podobne, jak m.in. włoska boccia. Niekiedy jednak dawny sport, ukształtowany przed wiekami wykazuje niebywałą żywotność i potrafi odbyć długą i zawiłą drogę. Popularny w USA rzut końską podkową {horse shoe pitching) ma genezę sięgającą rzymskiej okupacji Brytanii, gdzie praktycznie zaniknął, ale przeniesiony przez kolonistów do Ameryki stał się tam szybko sportem farmerów, małomiasteczkowych rzemieślników i sklepikarzy. Jest obecnie sportem jednocześnie ludowym i wyczynowym, mającym nawet własne systemy ligowe.