Polonia w Wielkiej Brytanii 1918-1939

Prof. dr hab. Krzysztof TARKA (ur. 1965 r.) - pracuje w Instytucie Historii Uniwersytetu Opolskiego. Zajmuje się stosunkami polsko-litewskimi, działalnością polskiej konspiracji na Wileńszczyźnie w okresie II wojny światowej, mniejszościami narodowymi w PRL, dziejami Polonii oraz powojennej emigracji politycznej. Opublikował m.in. Konfrontacja czy współpraca? Litwa w polityce Rządu Polskiego na uchodźstwie 1939-1945 (Opole 1988), Litwini w Polsce 1944-1997 (Opole 1998), Generał Aleksander Krzyżanowski„Wilk". Komendant Okręgu Wileńskiego ZWZ-AK(Warszawa 2000), Emigracyjna dyplomacja. Polityka zagraniczna rządu RPna uchodźstwie 1945-1990 (Warszawa 2003). Stypendysta Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Fundacji Lanckorońskich, Polonia Aid Foundation Trust.

Dzieje Polonii w Wielkiej Brytanii w okresie międzywojennym nie doczekały się dotąd monograficznego opracowania. Autor, wykorzystując dokumenty z archiwów krajowych i emigracyjnych, podjął próbę ustalenia liczebności i rozmieszczenia Polaków na Wyspach Brytyjskich, przedstawił życie religijne, działalność organizacji społecznych, funkcjonowanie szkolnictwa w języku ojczystym oraz sytuację Polonii brytyjskiej po wybuchu II wojny światowej. W końcu lat trzydziestych XX wieku władze polskie szacowały, iż poza krajem mieszkało około 8 milionów Polaków. Kilkutysięczna kolonia polska w Wielkiej Brytanii, tak pod względem liczebności, jak i znaczenia, należała do najmniejszej grupy wychodźstwa. W większości tworzyli ją robotnicy i rzemieślnicy, którzy przybyli na Wyspy Brytyjskie na przełomie XIX i XX stulecia. Czynniki zewnętrzne: wybuch II wojny światowej, klęska Francji i przeniesienie nad Tamizę siedziby emigracyjnych władz oraz wojska zmieniły bieg wydarzeń. W połowie 1940 roku narodził się fenomen „polskiego" Londynu. Wielka Brytania na długie lata stała się wówczas politycznym centrum polskiego wychodźstwa, ale to już zupełnie inna historia.