Polityka

Przedmowa Konstanty Grzybowski

Polityka (strg. Πολιτικά Politika, dosł. sprawy ustrojów państw, sprawy publiczne) - rozprawa Arystotelesa w którym wykłada w systematyczny sposób swoje poglądy na organizację państwa i ustroju politycznego. Polityka kontynuuje tematy podjęte w Etyce nikomachejskiej.

W Polityce Arystoteles krytykuje przedstawiony w Państwie Platona idealny ustrój państwowy. Jak wskazuje, proponowana przez Platona wspólnota własności prowadzi do zaniedbań z powodu rozproszenia odpowiedzialności. Z kolei wspólność kobiet prowadzi do zniszczenia więzi rodzinnych, a w konsekwencji do destrukcji stosunków międzyludzkich, a nie jak to widział Platon do wzmocnienia ich. Arystoteles twierdzi, iż aby państwo mogło istnieć potrzebna jest różnorodność, a centralizacja i ujednolicenie jest zaprzeczeniem jego idei. Państwo powinno być bowiem wspólnotą, a nie jednolitym organizmem.
Ważnym wątkiem Polityki jest typologia ustrojów politycznych: Arystoteles wyróżnia 3 ustroje właściwe: - monarchię, arystokrację i politeję i 3 zwyrodniałe: tyranię, oligarchię i demokrację. Arystoteles wymienia monarchię jako najlepszy ustrój polityczny, jednak dokonuje on wyraźnego rozdzielenia na ustrój najlepszy i możliwy do realizacji. W związku z tym, uważa, że najlepszy jest ustrój oparty na stanie średnim.

Książka przedstawia poglądy Arystotelesa na temat ustrojów państw greckich. Demokracja jest przez niego krytykowana jako system zwyrodniały, ponieważ opiera się mniemaniu, że osoby równe pod pewnym względem są sobie równe bezwzględnie, co nie jest prawdą. W zasadzie równości Arystoteles widzi zagrożenie dla obywateli, gdyż każdy ma taki sam wpływ na losy państwa bez względu na swoją wiedzę i umiejętności. W systemie demokratycznym decyzje dotyczące najważniejszych spraw państwowych podejmowane są przez większość obywateli, którzy nie zawsze dysponują odpowiednią wiedzą. Najlepszym ustrojem politycznym jest politeja, która łączy dwa ustroje: demokrację i arystokrację i jest możliwa do wprowadzenia w państwie z powodu akceptacji obywateli.