Współczesna Europa jest arena radykalnych zmian politycznych i społecznych, których nieodłącznym elementem są granice. Zjawisko rekonstrukcji granic po obu wojnach światowych związane było z ustaleniem nowego porządku terytorialnego i politycznego na Starym Kontynencie. Pogranicze polsko-niemieckie stanowiło jeden z najbardziej konfliktowych obszarów regionu. Przesunięcie granicy i związane z nim dostosowywanie realiów etnicznych do rzeczywistości politycznej, następnie jej zamknięcie i izolacja lokalnych społeczności, to cechy pozwalające scharakteryzować pogranicze polsko-niemieckie w okresie 1945-1989.