Plac. Warszawski plac Piłsudskiego jako zwierciadło losów i duchowej kondycji narodu

Plac Piłsudskiego z Grobem Nieznanego Żołnierza jest miejscem o znaczeniu symbolicznym, ważnym dla całego narodu. Od przeszło dwustu lat jego przestrzeń pozostaje zarówno scenerią manifestacji patriotycznych, jak i polem starć ideowych oraz politycznych. Ich wyrazem są wielokrotne zmiany nazwy placu oraz los wznoszonych tu pomników i gmachów. Budowane wbrew woli większości mieszkańców stolicy, z czasem znikały z przestrzeni placu, choć miały istnieć przez setki lat.

Książka Jarosława Zielińskiego, znakomitego badacza dziejów warszawskiej architektury, jest pierwszą tak skrupulatnie przeprowadzoną opowieścią o przeszłości tego miejsca. Jest też rzetelną analizą problemów związanych z urbanistyką placu. Praca, będąca rezultatem wieloletnich badań, odsłania wiele nieznanych dotąd tajemnic, a autor stara się dociec istoty genius loci placu.

Opowieść o placu Saskim, dziś Piłsudskiego, nie ogranicza się wyłącznie do historii. Jest też ważnym, popartym mocnymi argumentami głosem w dyskusji nad odbudową zachodniej pierzei placu z Pałacem Saskim. Dla każdego, kto interesuje się dziejami Warszawy, książka Jarosława Zielińskiego to lektura obowiązkowa.

Jerzy S. Majewski