Pedagogika humanizmu społecznego Andrzeja Niesiołowskiego

Książka autorstwa Dominiki Jagielskiej oraz Janiny Kostkiewicz Pedagogika humanizmu społecznego Andrzeja Niesiołowskiego jest odkrywczym i z wielu względów ważnym studium historyczno-biograficznym. Wprowadza czytelnika w szczególny mikrokosmos idei i problemów. Na planie pierwszym plasuje się tutaj zagadnienie transcendencji i duchowości, ściśle związane z normą samorozwoju osobowego oraz uczestnictwa społecznego, a jedno i drugie jest źródłem wychowania katolickiego. Musiało upłynąć wiele lat, by życie i dzieło A. Niesiołowskiego, tak ważnego reprezentanta społeczno-pedagogicznej myśli katolickiej, zostało dostrzeżone, zaprezentowane i ocenione oraz wprowadzone do współczesnego obiegu naukowego. Pierwszeństwo w tej mierze należy do Janiny Kostkiewicz, która po raz pierwszy wydobyła na światło dzienne postać Niesiołowskiego w monografii Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918-1939 (2013). Dużą zasługą Dominiki Jagielskiej oraz Janiny Kostkiewicz jest to, że pokonały granice milczenia i zapomnienia, że ukazały ideologiczne przyczyny dyskwalifikowania i marginalizacji myśli społecznej wyrosłej na gruncie prawd ewangelicznych i nauczania Kościoła. Pośrednio, ale w sposób wyraźny, dzięki przedstawianej książce można dostrzec "pole zaległości", obszar braków badawczych i problemów, które należy podjąć i rozwiązać, by uzupełnić i wzbogacić dotychczasowy, dalece niepełny obraz polskiej myśli humanistyczno-społecznej XX wieku. Oby te ustalenia stały się impulsem do szerszej i systematycznej pracy badawczej nad myślą i praktyką katolickiej pedagogiki w naszym kraju. Z recenzji prof. zw. dr. hab. Wiesława Theissa Prof. dr hab. Janina Kostkiewicz - pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownik Zakładu Pedagogiki Szkoły Wyższej i Polskiej Myśli Pedagogicznej w Instytucie Pedagogiki UJ. Autorka prac z zakresu aksjologicznych podstaw pedagogiki ogólnej i uniwersyteckiej, badaczka pedagogiki katolickiej w Polsce. Współautorka i redaktor 12 książek, w tym: trzytomowej serii Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność (2012, 2013, 2015); Aksjologia edukacji dorosłych (2004), Uniwersytet i wartości (2007), Aksjologia w kształceniu pedagogów (2008), Chrześcijańskie inspiracje w pedagogice (2011). Redaktor naczelna rocznika "Polska Myśl Pedagogiczna". Autorka monografii: Sytuacja szkolna początkujących licealistów (1992), Wychowanie do wolności wyboru. Ponadczasowy wymiar pedagogiki F.W. Foerstera (1998, 2008), Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918-1939 (2013). Dr Dominika Jagielska - pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego, asystent w Zakładzie Pedagogiki Szkoły Wyższej i Polskiej Myśli Pedagogicznej w Instytucie Pedagogiki UJ. Autorka monografii Hybrydy ideologii edukacyjnych polskich polityków (2014) oraz rozpraw: Problem ideologii w wychowaniu z perspektywy personalizmu chrześcijańskiego (2011), Filozoficzne podstawy systemu pedagogicznego zmartwychwstańców w pismach Piotra Semenenki (2013), Wybrane pojęcia i kategorie konserwatywnych koncepcji wychowania społecznego z lat 1918-1939 w Polsce (2015). Pedagogika humanizmu społecznego Andrzeja Niesiołowskiego Wstęp (Janina Kostkiewicz) Rozdział 1. Życie i dzieło Andrzeja Niesiołowskiego (Janina Kostkiewicz) 1.1. Przedstawiciel pokolenia wielkiej miłości Ojczyzny 1.2. Życie, studia, praca, rodzina - wojenna zagłada 1.3. Twórczość naukowa i działalność społeczna 1.3.1. Młodzieńczy program pracy społeczno-wychowawczej 1.3.2. Praca naukowa i publicystyczna 1.3.3. Człowiek czynu - działalność społeczna i polityczna 1.3.4. Rękopisy z oflagów Rozdział 2. Pedagogika humanizmu społecznego jako "zobowiązanie do osobowego rozwoju" 2.1. Humanizm pedagogiki Andrzeja Niesiołowskiego - cechy charakterystyczne (Janina Kostkiewicz) 2.2. Między pedagogiką kultury a pedagogiką personalistyczną (Janina Kostkiewicz) 2.2.1. Pedagogika kultury: praca oświatowa jako autorska koncepcja "podniesienia" narodu po zaborach a) Formy i metody pracy oświatowej na rzecz rozwoju kulturalnego b) Koncepcja kół oświatowo-wychowawczych 2.3. Personalizm jako: postawa i metoda działania, "narzędzie naprawy" kultury i losów cywilizacji, antyteza epoki totalitaryzmów (Janina Kostkiewicz) 2.4. Propersonalistyczne aspekty pedagogiki i wychowania 2.4.1. Ideał wychowania "nowego człowieka" − założenia i pedagogiczne środki realizacji (Dominika Jagielska) 2.4.2. Ideologia wychowawcza - próba zmiany znaczeń (Janina Kostkiewicz) a) Zasadność podejmowania zagadnienia ideologii wychowawczej na gruncie pedagogiki b) Geneza i podstawowe właściwości ideologii w ujęciu Andrzeja Niesiołowskiego 2.4.3. Pojęcie, funkcje i struktura ideologii w koncepcji Andrzeja Niesiołowskiego (Dominika Jagielska) 2.4.4. Katolicka ideologia wychowawcza (Dominika Jagielska) a) Religia a ideologia w koncepcji Andrzeja Niesiołowskiego b) Struktura i założenia katolickiej ideologii wychowawczej Rozdział 3. Pedagogika społecznego humanizmu jako "zaangażowanie w przebudowę struktur życia społecznego" 3.1. Wychowanie do życia w społeczeństwie i dla społeczeństwa (Dominika Jagielska) 3.1.1. Kultura społeczna i naród jako fundamenty wychowania społecznego a) Kultura społeczna i jej znaczenie wychowawcze b) Naród jako nośnik kultury społecznej 3.1.2. Wychowanie społeczne - założenia, cele, metody realizacji 3.1.3. Kondycja rodziny i jej rola w wychowaniu do życia w społeczeństwie i dla społeczeństwa 3.1.4. Znaczenie oświaty dla rozwoju społeczeństwa - dlaczego niemożliwa jest oświata neutralna światopoglądowo? 3.2. Sprawiedliwość społeczna w pismach Andrzeja Niesiołowskiego (Dominika Jagielska) 3.2.1. Kwestia robotnicza i chrześcijański program społeczny 3.2.2. Sytuacja polskiej wsi. Bieda i bezrobocie a problem reagraryzacji 3.2.3. Inne problemy ówczesnego społeczeństwa i propozycje ich rozwiązania w piśmiennictwie Andrzeja Niesiołowskiego 3.3. Humanizm społeczny w pedagogicznym myśleniu o reformie struktur społecznych - idea i rola organizacji (Janina Kostkiewicz) Zakończenie (Dominika Jagielska) Bibliografia (Dominika Jagielska, Janina Kostkiewicz) Bibliografia prac Andrzeja Niesiołowskiego Opracowania i literatura uzupełniająca Załączniki Wybór pism Andrzej Niesiołowski − Problemat konsumenta kulturalnego i polityki kulturalnej (wybór i opracowanie Dominika Jagielska) Andrzej Niesiołowski − Metody realizacji wychowania społecznego (wybór i opracowanie Janina Kostkiewicz) Andrzej Niesiołowski − Założenia aksjologiczne katolickiej ideologii wychowawczej (wybór i opracowanie Janina Kostkiewicz) Andrzej Niesiołowski − [Recenzja]: Ludwik Chmaj: Kierunki i prądy pedagogiki współczesnej, "Nasza Księgarnia". Warszawa 1958, s. 752 (wybór i opracowanie Janina Kostkiewicz) Dokumenty z życia i pracy Andrzeja Niesiołowskiego (pozyskanie - Janina Kostkiewicz) Dyplom nauczyciela szkół średnich Podanie o wszczęcie przewodu habilitacyjnego Fragmenty korespondencji w sprawie rękopisów z oflagu Fotografie