Państwo - władza - społeczeństwo w dwudziestym wieku

Tom ten jest pamiętnikiem konferencji, która odbyła się w Kazimierzu Dolnym 18-19 września 2002 roku. Nosiła ona tytuł: ,,Państwo - władza - społeczeństwo w dobie najnowszej. W 50. rocznicę studiów historycznych w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie". Organizatorami jej byli: Instytu Historii i Zakład Historii Najnowszej UMCS w Lublinie. Z przebiegu konferencji można wysnuć kilka wniosków. Po pierwsze: relacje między trzema wielkimi, organicznie złączonymi a zarazem autonomicznymi zjawiskami historycznymi, jakimi są: państwo, władza i społeczeństwo, w dwudziestym wieku pozostają ciągle zagadnieniami otwartymi. Jest tutaj o wiele więcej kwestii do zbadania niż już rozwiązanych problemów historycznych. Po drugie: badanie wzajemnych związków między tymi zjawiskami należy prowadzić w ujęciu interdyscyplinarnym. Mam tu na uwadze takie dziedziny (ich metody badawcze i wyniki badań), jak: historia oraz prawo, nauka administracji, politologia, socjologia. Po trzecie: obszarem, na którym krzyżują się związki między państwem, władzą i społeczeństwem, jest szeroko rozumiana administracja publiczna. Administracja pojmowana jako część wykonawcza aparatu państwa. Administracja jako struktura, poprzez którą realizują się rzeczywiste decyzje polityczne, ustalone w sposób zasadniczy (program polityczny) przez rządzący układ polityczny w państwie. Administracja (biurokracja) jako grupa społeczna mająca w istocie wielki wpływ, zwłaszcza w XX wieku, na funkcjonowanie państwa, władzy i społeczeństwa. W konsekwecji, jednym z podstawowych postulatów badawczych, jaki wynika z ustaleń konferencji, jest potrzeba badania relacji państwo - władza - społeczeństwo w dobie najnowszej poprzez dzieje administracji publicznej.