Po doświadczeniu dwóch wojen światowych i dwóch totalitaryzmów, których źródła znajdowały się w Niemczech, pytanie o duchową kondycję kilku kolejnych pokoleń Niemców w XX wieku nie jest pytaniem akademickim. Rok 1945 jawi się w najnowszej historii Niemiec jako oczywista cenzura wraz z bezprzykładnym zniszczeniem Europy i klęską Trzeciej Rzeszy kończy swój żywot agresywny sposób uprawiania polityki, a nawet, patrząc szerzej, pewien paradygmat kulturowo i etnicznie definiowanej tożsamości, wywyższający własną nację.