Nowohucka telenowela

W latach pięćdziesiątych ubiegłego stulecia propaganda socjalistyczna Polski "ludowej" głosiła radosną wieść o budowie Nowej Huty. Wszystkie kina i świetlice prezentowały pracujących z zapałem młodych ludzi. Z pierwszych stron gazet uśmiechali się murarze, prężyli muskuły młodzieńcy z łopatami, a najładniejsze junaczki prezentowały swoje wdzięki. Przodownicy pracy promienieli szczęściem i dumą z pracy rąk swoich na cześć i chwałę idealnego socjalistycznego miasta.
Dzisiaj wiemy, że budowa młodszej siostry Krakowa okupiona była wyzyskiem i krzywdą wywłaszczonych chłopów, a życie budowniczych w barakach — i związane
ze złymi warunkami bytowymi morale młodych — dalekie były od propagandowej idylli.

Książka Renaty Radłowskiej nie jest rozliczeniem dziejowym, ani nawet skargą na niesprawiedliwość socjalistycznych realiów. Jest raczej nostalgicznym wspomnieniem początków nowego (innego i pełnego nadziei) życia, a potem jego wrastania w życie nowo powstałej dzielnicy.
Radłowska rysuje historie prawdziwych ludzi, tworzy zbeletryzowane minibiografie osób, którzy byli w Nowej Hucie od początku. Przyjechali — zwerbowani wizją szczęśliwego miasta — ze swoich wsi, pól, parafii i zostali na zawsze.

Co prawda w kilku historiach usłyszymy szokujące wspomnienia dotykające upadku moralnego i obyczajowego; gorzką nutę żalu i nieustającego rozczarowania; głębokie poczucie krzywdy, którego czas i zmiany dziejowe nie złagodziły, jednak wszystko zdominowane jest klimat...

O życiu budowniczych Nowej Huty. Całym już przeżytym, bo teraz to już sędziwi staruszkowie, lub umarli między pierwszym wydaniem książki a drugim. 24 historie o prostym, pracowitym życiu i o smutnej starości. O miłości do dzieła swoich rąk: osiedla budowanego przez ludzi i dla ludzi. Początkowo irytował mnie styl autorki (szyk przestawny, stylizacja, nie wiem, jak go nazwać, sami musicie sprawdzić) ale potem wciągnęłam się, a nawet pod koniec wzruszyłam. Bardzo nostalgiczna książka, refleksyjna, smutna, ale „życiowa”. Bo życie przemija a starość smutna i samotna jest.

Zbiór życiorysów ludzi, którzy budowali Nową Hutę. Raz jest patetycznie, raz jest groteskowo. Dobrze się czyta. Polecam.

Genialnie się czyta.