Praca jest podzielona odpowiednio do zarysowanej tematyki. Otwiera ją część poświęcona porównawczym oraz ogólnoteoretycznym problemom ustawy zasadniczej. W niej podkreślam normatywny charakter przepisów naszej Konstytucji. W drugiej części starałem się przyporządkować materie rozdziału I Konstytucji do ujęcia Rzeczypospolitej Polskiej jako dobra wspólnego wszystkich obywateli. W trzeciej części pracy badam takie jej przejawy konstytucyjne, jak rodzina, lokalna wspólnota samorządowa, samorządy zawodowe i gospodarcze, społeczeństwo obywatelskie, partie polityczne, środki społecznego przekazu oraz zrzeszenia wyznaniowe. Zdaję sobie sprawę, iż praca jest tylko próbą odczytania rozdziału I. Nawet niektóre kwalifikacje przyjęte w jej systematyce mogą budzić wątpliwości. Mam jednak nadzieję, że wyraża ona nowe spojrzenie na państwo i urządzenia konstytucyjne, zwłaszcza Rzeczypospolitej XXI wieku. Byłbym rad, gdyby moja propozycja została rozwinięta, skorygowana czy udoskonalona. Badając te zagadnienia, starałem się oprzeć na najnowszym dorobku doktrynalnym i orzeczniczym prawa porównawczego jak największej liczby państw, zwłaszcza naszego kontynentu. Nie pomijam też osiągnięć Unii Europejskiej jako najważniejszego doświadczenia międzynarodowego w badanym zakresie. Te przeobrażenia zewnętrzne rozpatrywałem zawsze w związku z regulacjami polskiej konstytucji oraz z praktyką ich stosowania.