Nadzieja Pandory. Eseje o rzeczywistości w studiach nad nauką

„Mam do ciebie pytanie”, powiedział, wyciągając z kieszeni pomięty zwitek papieru, na którym nabazgrał kilka kluczowych słow. Wziął oddech i zapytał: „Czy wierzysz w rzeczywistość?”. „Ależ, oczywiście!”, roześmiałem się. „Cóż za pytanie! Czy rzeczywistość to coś, w co trzeba wierzyć?”. Poprosił mnie o spotkanie, by podyskutować w odosobnieniu, w miejscu, które wydało mi się równie dziwaczne, jak pytanie – nad jeziorem nieopodal domku górskiego, w tej osobliwej imitacji szwajcarskiego kurortu położonego w tropikalnych lasach Teresopolis w Brazylii. Czy rzeczywistość naprawdę stała się przedmiotem, w który trzeba wierzyć? – zastanawiałem się, szukając odpowiedzi na poważne pytanie zadane po cichu zawstydzonym tonem. Czy rzeczywistość jest czymś na kształt Boga, treścią wyznania, do którego dociera się w wyniku długiej, intymnej rozmowy? Czy na ziemi są jacyś ludzie, którzy nie wierzą w rzeczywistość?