Cytaty z książki "Miasta pogromów. Nie tylko Jedwabne"

“Koniecznie trzeba wspomnieć o jeszcze jednym aspekcie zagłady żydowskiej wspólnoty w Szczuczynie. Otóż pozwoliła ona wyłonić się nowej miejscowej elicie. To mordowanie Żydów stało się swoistym testem dla szczuczyńskich mężczyzn i kobiet, pozwalającym ustalić między nimi, kto od tej pory będzie władał miastem. ”

“O awansie społecznym zbrodniarzy przesądził również fakt, że na zbrodniach się nagle wzbogacili - zajęli żydowskie domy i warsztaty, zrabowali inne dobra, tak jak to było w Szczuczynie, czy Jasionówce, Radziłowie, Jedwabnem czy Wąsoszu. Nagle z dnia na dzień, uczestnicy mordów stali się nową elita, nie tylko etniczną, nie tylko polityczną, ale przede wszystkim ekonomiczną miasteczka.”

“Każdy, kto odpowiedział na wezwanie do zbrodni, mógł liczyć na to, że on i jego dzieci, i dzieci jego dzieci osiągną w życiu więcej, niż sam mógł kiedykolwiek marzyć.”

“W Jasionówce leżącej około 60 km od Szczuczyna przed II wojną światową żyli obok siebie przedstawiciele trzech różnych wyznań, tworzący grupy o różnej kulturze, różnych tradycjach i obyczajach: chrześcijanie wyznania rzymsko-katolickiego, Żydzi oraz Tatarzy.”

“Od pierwszych lat II Rzeczypospolitej Radziłów był już bastionem narodowej i nacjonalistycznej prawicy polskiej.”

“Palenie albo obozy pracy i przymusowe "wychodźtwo" dla Żydów - taka atmosfera panowała w przedwojennej Polsce tuż przed wybuchem II wojny światowej. "Żywiołowo rozszerza się antysemityzm" - można przeczytać w sprawozdaniu wojewody białostockiego z lutego 1939 r.”

“Przed wieczorem można było rozmawiać z polskim sąsiadem o zbliżających się żniwach albo o cieleniu się krowy, po zmroku zaś ten sam Polak z grupą mu podobnych napadał na żydowski dom i katował całą rodzinę.”

“Niewiele też udało się zidentyfikować przypadków ratowania Żydów na badanym obszarze - dotarłem do trzynastu takich relacji. Cztery z nich dotyczyły żydowskich dzieci, z których żadne nie przeżyło wojny, bo wszystkie w latach późniejszych zostały wydane Niemcom i zamordowane.”