Książka podzielona jest na trzy części - pierwsza: "Szkoła współczesna i zachodzące w niej procesy" przedstawia temat od strony pedagogicznej, druga: Uczeń i jego środowisko społeczno-wychowawcze" porusza omawiane zagadnienia od strony psychologicznej, trzecia: "Organizacyjne i kierownicze kompetencje nauczyciela" ma charakter prakseologiczny. Ze wstępu: "Książka jest zaadresowana przede wszystkim do nauczycieli, wychowawców i dyrektorów szkół. Jej główną intencją jest służenie pomocą w tworzeniu współczesnej szkoły, a więc szkoły nowoczesnej, efektywnej i przyjaznej dla wszystkich jej podmiotów. (...) Intencją autorów jest również, aby książka stała się inspiracją dla nauczycieli do konstruowania planów rozwoju zawodowego, będących podstawą uzyskiwania przez nich kolejnych stopni awansu nauczycielskiego."