Do greckiej tragedii porównał Czesław Miłosz (w liście do A. Janty z 1948 r.) sytuację polskiego pisarza zaraz po wojnie. To, co dzisiaj jest znaną przeszłością, dla niego było nieznaną przyszłością. W obliczu spełniającej się historii musiał dokonywać trudnego wyboru między racjami, z których każda miała za sobą niebłahe argumenty. W książce są przedstawione różne postawy twórców, ich indywidualne rozterki, rozmaite pojmowanie koniecznych kompromisów i towarzyszące im dylematy moralne oraz bardzo zróżnicowane motywacje dokonywanego wyboru.