Ksiąşka jest efektem ogólnopolskiej konferencji naukowej, która odbyła się w Roskoszy w dniach 18-20 maja 2005 roku. Najkrócej zawartość ksiąşki zdefiniować moşna jako naukowy spis Sienkiewiczowskiego składnika kultury polskiej, który z perspektywy stulecia od uhonorowania pisarza Nagrodą Nobla, jawi się jako organiczny i uznawany za konserwatywny element jej toşsamości, ale takşę swoisty pryzmat, przez który recypowane są wyobraşenia historyczne i kulturowe Polaków. Całość o - jak się wydaje - znacznej wartości poznawczej budują dające się wyodrębnić pasma problemowe, które były przedmiotem intensywnych zainteresowań historyków literatury. Wyraźnie wyodrębniło się pole interpretacji biograficznej, ukazującej osobowość, dzieła i dokonania pisarza w perspektywie epoki. Drugie pole dotyczyło interpretacji kultury polskiej jako w swoim rdzeniu łacińskiej, sarmackiej, katolickiej i europejskiej. Trzecie pole badawze fundowały interpretacje kulturowe dzieł pisarza, jego wizji Wschodu i Zachodu, dziedzictwa europejskiego, swoistej antropologii zagroşęń niesionych przez cywilizację współczesną i zaborcze imperia.