Głupcy umierają

Dziwna to książka. Polscy wydawcy tylko to wrażenie pogłębiają. W oryginale książka nosi tytuł „Fools Die” co można śmiało przetłumaczyć jako „Głupcy umierają”. Ale w odmętach biblioteki znalazłem również tłumaczenie „Śmierć frajerom”, które jest tak infantylne i zwyczajnie głupie, że aż płuca ze śmiechu zaczynają boleć. Po co się tak bawić i kto wpadł na tak idiotyczny pomysł?
No ale do rzeczy.
Czytałem prawie wszystkie dzieła Puzo, było nie było, jestem jego fanem, ale przy tej odnosiłem wrażenie, że nie On ją napisał. Pomijam już, że jest tu bardzo niewiele o Makaroniarzach, a przecież zawsze w jego książkach było Włochów pod dostatkiem. Większość książki opowiada o światku sławnych i nadzianych, hazardzistach w Las Vegas i około-filmowej zbieraniny w Hollywood- miejscami porywające, ale w wielu punktach łapie zadyszkę i historie stają się wtórne.
Styl przeraża trochę. W „Ojcu Chrzestnym” dosyć często trafiały się wulgaryzmy, ale jest to bardzo męska powieść, w której siłą rzeczy musiały wystąpić i wcale nie przeszkadzały, a wręcz przeciwnie. „Głupcy..” objętościowo są podobni do tego wielkiego hitu, ale mięcha fruwa tu trzy, albo i cztery razy więcej. I to zupełnie bez powodu, bez pomysłu, za to cholernie topornie.
Fabuła i jej przeskakiwanie z tematu na temat odrobinę męczy. Przy lekturze można zadać sobie śmiało pytanie, czy jest to książka o trudnych i pokręconych kolejach losu Johna Merlyna, czy to może opowieść o tym, jak to w każdej chwili każdy...

Chyba jedyna ze znanych mi książek Mario Puzo (no, zostaje jeszcze - ale tylko ewentualnie - "Rodzina Borgiów") pozycja, która głębią i stopniem skomplikowania dorównać może legendarnemu "Ojcu Chrzestnemu".

Trudno jednym zdaniem powiedzieć o czym jest ta książka. Podobnie jak w "Ojcu Chrzestnym" (a nawet jeszcze bardziej) nieustannie towarzyszyć nam będzie karuzela wydarzeń, istny kalejdoskop postaci, wachlarz emocji i niemal stroboskopowo zmieniający się cały przekrój światów, które zwiedzamy razem z bohaterami - mamy i nevadzkie kasyna, i holywoodzkie wytwórnie pełne rozkapryszonych aktorów, scenarzystów czy reżyserów z przerostem ambicji oraz chciwych menadżerów, i świat amerykańskich pisarzy, a na chwilę zawitamy nawet i do Japonii. Wszystko przeplatane gdzieniegdzie życiem normalnej rodziny czy romansami bohaterów. Dla miłośników romantyki - miłości też jest tu pod dostatkiem w różnych postaciach, czego zapowiedzią jest pierwszy rozdział. Obietnice, jakie on składa, spełnione zostaną co do joty.

Cechą książki są znakomicie zarysowane i zapadające dzięki temu w pamięć postacie (nawet te drugoplanowe, jak Janelle, Gronevelt czy Osana). Co ważne, w odróżnieniu od "Ostatniego Dona" czy "Rodziny Borgiów" nie możemy po prostu utożsamić poszczególnych bohaterów z odpowiadającymi im bohaterami ojca Chrzestnego - "Głupcy umierają" mają swój własny, zupełnie inny, za to równie ciekawy, zestaw postaci.

Dużo wnoszącym zabiegiem jest mieszanie narracji...