Geochemiczny zapis działalności człowieka w osadach stokowych i rzecznych

W pracy podjęto próbę oceny natężenia antropopresji wyrażonej skażeniem geochemicznym osadów, jej zróżnicowania przestrzennego i czasowego dla zachodniej części Wyżyny Lubelskiej. W tym celu Autor przebadał 51 profili reprezentujących aluwia, deluwia, proluwia, gleby oraz osady macierzyste gleb. W 753 analizowanych próbach oznaczona została zawartość metali ciężkich (Cd, Cu, Pb, Zn), fosforu oraz izotopu 137Cs. Autor scharakteryzował podstawowe cechy środowiska geograficznego regionów objętych badaniami oraz dokonał ogólnej analizy rozwoju społeczno-gospodarczego - począwszy od pojawienia się pierwszych rolniczych kultur neolitycznych. Praca zawiera bardzo bogaty materiał dokumentacyjny wyników analiz w postaci tabel i wykresów, ilustrujących koncentracje poszczególnych metali ciężkich w badanych próbach. Zróżnicowanie wskaźników Autor szczegółowo interpretuje na tle wybranych cech osadów (skład mechaniczny, zawartość substancji organicznej, pH). Analizowany jest także rozkład pionowy metali ciężkich w badanych profilach. Na tej podstawie wydzielono 5 typów rozkładu. Autor wyznaczył regionalne tło geochemiczne dla Cd, Cu, Pb i Zn. Stwierdził, że 2/3 badanych prób zawiera koncentracje większe od wielkości uznanych za naturalne. Praca ma wszechstronny charakter, wnioski są przekonywające i doskonale udokumentowane. Bez wątpienia stanowi znaczący postęp w rozpoznawaniu geochemicznych przekształceń środowiska przez człowieka. prof. dr hab. Marian Harasimiuk