Monografia ma na celu interpretację procesu przemian kulturowych we wczesnym okresie epoki żelaza na obszarze Niżu Polskiego. Pisząc o procesie przeobrażeń kultury, autor ma na myśli te jej aspekty, które podlegają identyfikacji z punktu widzenia prahistoryka. Dla objętego badaniami zestawu danych, pochodzących z dużych osiedli pradziejowych, ten zakres ogranicza się do zachowanych reliktów ich zabudowy oraz pozostawionych przez mieszkańców przedmiotów – zniszczonych lub zagubionych. Ten ograniczony asortyment pozostałości – w rozumieniu definicji źródła stanowiący dobór „negatywny” – wpływa na czynności analityczne. Realizując najnowsze postulaty metodyczne, dotyczące możliwości wykorzystania źródeł materialnych w narracji historycznej, w pracy wykorzystano oryginalne propozycje ich systematyki opierając się na nowych (wcześniej nieopracowanych) ich zespołach. Akceptując takie podejście, nie zanegowano dotychczasowych osiągnięć interpretacyjnych w prahistorii, lecz uzupełniono je o aktualne uogólnienia i obserwacje.