Samoorganizowanie się kobiet na ziemiach polskich do 1918 roku (na tle porównawczym). Rozważania na temat aktywności emancypacyjnej w różnych częściach Europy na pierwszym etapie samoorganizowania się kobiet (tj. w „długim wieku XIX”, zamkniętym wybuchem I wojny światowej) wypada zacząć od próby uściślenia tytułowego pojęcia. W naszym przekonaniu ów ruch emancypacyjny należy rozumieć jako zjawisko społeczno-kulturowe, wykraczające poza ramy ruchów politycznych. Przyjmując taki punkt widzenia, należy wziąć pod uwagę różnorodne impulsy pojawiające się w poszczególnych krajach a pobudzające kobiecą część społeczeństwa do aktywnego upominania się o swoje miejsce w zbiorowościach zdominowanych przez mężczyzn – w imię haseł równości płci.