Dydaktyczne i pozadydaktyczne uwarunkowania efektów nauczania indywidualnego dzieci przewlekle chorych

Książka Dydaktyczne i pozadydaktyczne uwarunkowania efektów nauczania indywidualnego dzieci przewlekle chorych (z badań uczniów klas III szkół podstawowych) jest próbą ukazania problemów dotyczących kształcenia tej grupy uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Stąd w pierwszej części książki zawarto koncepcje choroby w odniesieniu do jej wpływu na funkcjonowanie człowieka oraz strategię radzenia sobie z nimi. Zwrócono również uwagę na psychologiczne następstwa choroby w kontekście potrzeby projektowania działań terapeutycznych wspomagających rozwój i funkcjonowanie psychospołeczne dziecka. Opisano tu uwarunkowania związane ze środowiskiem rodzinnym, które w sytuacji nauczania indywidualnego często pozostaje głównym źródłem doświadczeń socjalizacyjnych i edukacyjnych, oraz uwarunkowania związane ze środowiskiem pozarodzinnym, ze szczególnym uwzględnieniem grup rówieśniczych, formalnych i nieformalnych. Centralnym punktem zainteresowania był rozwój kompetencji społecznych ucznia, który w sytuacji izolacji edukacyjnej, w tym rówieśniczej, może ulegać zaburzeniom. Uwzględniając fakt, że nauczanie indywidualne jest specyficzną formą kształcenia oferowanego ściśle określonej grupie uczniów, warto zadać pytanie o jego efektywność. Z jednej strony należy wziąć pod uwagę, że zaplanowano działania edukacyjne gwarantujące realizację obowiązku nauczania również dzieciom przewlekle chorym, które czasowo bądź długotrwale muszą pozostawać poza szkołą, z drugiej zaś należy poszukiwać optymalnych rozwiązań w tym zakresie.

Podejmowane w niniejszej książce rozważania są próbą zaprezentowania skuteczności działań podejmowanych dotychczas w tym obszarze. Punktem odniesienia uczyniono tu efektywność kształcenia dzieci w młodszym wieku szkolnym, przyjmując, że jest to z jednej strony podstawa do dalszej edukacji, z drugiej zaś że specyfika procesu nauczania – uczenia się na tym etapie jest najbardziej zbliżona do założeń nauczania indywidualnego. Zarówno w szkole, jak i w nauczaniu indywidualnym za edukację dziecka odpowiada jeden nauczyciel, który integruje treści kształcenia i indywidualnie projektuje działania dydaktyczne, co może być pewnym ułatwieniem w przypadku ograniczonego czasowo kontaktu z dzieckiem przewlekle chorym. Z tego powodu skupiono się jedynie na podstawach teoretycznych i organizacyjnych edukacji wczesnoszkolnej.

Autorka ma nadzieję, że prezentowane w niniejszej publikacji rozważania okażą się przydatne pedagogom specjalnym, psychologom, pracownikom służb zdrowotnych i socjalnych oraz nauczycielom, którzy w swoich badaniach i działaniach praktycznych podejmują problematykę kształcenia i wspomagania rozwoju dziecka przewlekle chorego. Mogą one być również wykorzystywane przez edukatorów domowych, wolontariuszy i pracowników organizacji pozarządowych wspomagających w swoich działaniach rodziny z dziećmi przewlekle chorymi.