Doświadczenie religijne. Elementy analizy interdyscyplinarnej

Czym jest doświadczenie religijne? Na czym polega jego „inność” w porównaniu na przykład z doświadczeniami estetycznymi, erotycznymi czy też przeżyciami w otoczeniu przyrody? Czy doświadczenie religijne charakteryzują specyficzne emocje, czyli takie, które pojawiają się wyłącznie w odniesieniu do Boga/bóstwa? Czy (jedynie?) pozytywne skutki pozwalają odróżnić autentyczne (prawdziwe) doświadczenia religijne od rzekomych (fałszywych) doświadczeń religijnych?

Książka stanowi próbę uchwycenia i adekwatnego opisu rdzenia doświadczenia religijnego przez posłużenie się odmiennymi perspektywami badawczymi filozofii, psychologii, religioznawstwa i zastosowanie ich do analizy tekstów tak różnych klasyków teorii religii, jak F.D.E. Schleiermacher, W. James, R. Otto czy twórca psychologii analitycznej C.G. Jung.

„Do zalet pracy należy najpierw zaliczyć sięgnięcie przez Autora do dzieł ważnych dla teorii religii i cenionych myślicieli. To właśnie ich ujęcia, które nie zawsze są u nas szerzej znane, są w rozprawie tej nie tylko prezentowane, ale i poddawane krytyce i dyskusji. Warto wspomnieć, że tytułowe zagadnienie pracy Machoń wydobywa nieraz spod innych warstw analizowanych pism, odkrywając jego znaczenie i ukryty niejednokrotnie sens. Przykładem mogą być Mowy o religii F. Schleiermachera, w których często nie wprost jest mowa o doświadczeniu religijnym. (…) Autor traktuje przy tym twórczo przedmiot badań: wychodzi od tekstów klasyków, wskazując na trwałe rysy doświadczenia religijnego, by następnie w oparciu o nie sformułować tezy dotyczące jego obecnych form a nawet wariantów. (…) Książka może liczyć na szerokie grono odbiorców: od studentów psychologii, filozofii i religioznawstwa, po teologów i osoby głębiej zainteresowane współczesną duchowością oraz przykuwającym uwagę zagadnieniem doświadczenia religijnego. Wśród czytelników znajdą się z pewnością zarówno specjaliści tematyki, jak i osoby rozpoczynające dopiero przygodę z naukową refleksją o religii. Ci, którzy sięgną po recenzowaną tu pozycję odniosą z niej niewątpliwe korzyści, gdyż praca ta nie tylko zaznajamia z meandrami tematyki doświadczenia religijnego, ale nadto czyni to zrozumiale i przekonująco szkicuje ważne, dyskutowane i sporne kwestie w jej obrębie”.

Prof. dr hab. Marek Szulakiewicz,