W niniejszej pracy autor stawia sobie za cel znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy Sallustiuszowi udało się, zgodnie z jego obietnicą, zachować obiektywizm w relacjonowaniu zdarzeń, czy pisząc swoje dzieła historyczne przestał on być - zgodnie ze swoim zapewnieniem - politykiem, i czy potrafił być wierny własnej, oryginalnie wyrażonej deklaracji niezależności: animus liber a spe metu partibus. Autora szczególnie interesuje i frapuje często podejmowana przez badaczy kwestia, a mianowicie, czy Sallustiusz istotnie stał się "tylko" historykiem, czy może nadal uprawiał politykę, ale już innymi metodami, i czy jego koncepcje mają charakter rozrachunku z przeszłością, czy może raczej nawiązują do współczesnych Sallustiuszowi wydarzeń, którym już jako historyk, a nie polityk, bacznie się przygląda.