Tadeusz Krajewski

Michał Dymitr Tadeusz Krajewski (ur. 8 września 1746, zm. 5 lipca 1817 w Końskich) – polski pisarz i działacz oświatowy, członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Krajewski urodził się w województwie ruskim. 22 lipca 1763 wstąpił do zakonu pijarów w Podolińcu, gdzie przyjął imię Dymitr. Po ukończeniu nowicjatu studiował retorykę i filozofię w Międzyrzeczu Koreckim. Od 1769 uczył w kolegium pijarskim w Warszawie, w 1782 zaś objął stanowisko prefekta Collegium Nobilium. Należał do najbardziej zasłużonych działaczy dla ówczesnej oświaty w Polsce. W 1788 objął plebanię w Białaczowie, zaś w 1793 sekularyzował się i osiadł na parafii w Końskich. Po 1809 przeniósł się do Warszawy, gdzie przystąpił do prac Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Twórczość Krajewskiego skupiała się wokół zagadnień społecznych i postulatów reformatorskich. Jego pierwszą książką była Podolanka wychowana w stanie natury, życie i przypadki swoje opisująca (1784), będąca przeróbką francuskiej powieści H.J. Du Laurensa Imirce, ou la fille de la nature. Podolanka zainicjowała spór literacki i doczekała się w ciągu jednego roku aż siedmiu wydań. W 1785 ukazała się kolejna książka Krajewskiego – Wojciech Zdarzyński życie i przypadki swoje opisujący, powieść fantastyczna o losach młodego Polaka, który trafia do utopijnej krainy na Księżycu. Książka ta jest uznawana za pierwszą polską książkę fantastyczną. W 1786 ukazała się Pani Podczaszyna. Tom drugi Przypadków Wojciecha Zdarzyńskiego. Powieść ta jest uznawana za odpowiednik żeński powieści Ignacego Krasickiego Pan Podstoli. Bohaterka jest pierwowzorem polskiej heroiny sentymentalnej. U schyłku życia Krajewski napisał pracę historyczną Dzieje panowania Jana Kazimierza od roku 1656 do jego abdykacji w roku 1668, której drugi tom wydany został dopiero pośmiertnie w roku 1846, pierwszy zaś zaginął. Napisał także książkę o Stefanie Czarnieckim.