Cytaty Warłam Szałamow

“Żona Kuzniecowa była kelnerką w jednej z mińskich restauracji. Znacznie młodsza od swego czterdziestoletniego męża, poszła za radą przyjaciółki od serca - bufetowej - i napisała na męża donos. W tamtych latach sposób ten był o wiele pewniejszy niż jakakolwiek zmowa czy pomówienie, bardziej nawet pewny niż jakiś tam kwas siarkowy - mąż, Mojżesz Mojżeszowicz, znikł natychmiast.”

“Temperatura powietrza rano wynosiła ponad 50 stopni. Termometr nasz został zniszczony przez dyżurnego nadzorcę, o czym już Wam meldowałem. Jednakże można było określić temperaturę, gdyż plwocina zamarzała w locie.”

“Nadzieja to zawsze niewola. Człowiek z nadzieją na cokolwiek zmienia swoje zachowanie, postępuje źle częściej niż człowiek bez nadziei. ”

“Dla tych, których spotkała śmierć w kopalnianych przodkach Kołymy - bo niedługo tam pożyli - złote zęby, wyłamane im po śmierci, były jedynym złotem, które dostarczyli państwu przy wydobywaniu złota w kopalniach Kołymy. Wagowo ilość złota w protezach była większa niż to, co oni zdołali tam wykopać, wygrzebać, wyrąbać kilofem w ciągu swojego niedługiego życia.”

“Medycyna, chemia, farmakologia już dawno podlegają kontroli wojska. Na całym świecie, w instytutach naukowych zajmujących się mózgiem, zawsze gromadzone były wyniki eksperymentów i obserwacji. Trucizny Borgiów zawsze były narzędziem praktycznej polityki. Dwudziesty wiek przyniósł niezwykły rozkwit środków chemicznych i farmakologicznych sterujących psychiką.”

“- Czy są pytania do trybunału?
- Są. Dlaczego z kopalni Dżełgała przyjeżdża na rozprawę przed trybunałem już trzeci oskarżony według pięćdziesiątego ósmego paragrafu, a świadkowie są wciąż ci sami?
- Wasze pytanie nie ma związku ze sprawą.”

“Piątego grudnia tysiąc dziewięćset czterdziestego siódmego roku do zatoki Nagajewo wszedł parowiec Kim z ładunkiem ludzi - trzema tysiącami więźniów. W drodze więźniowie wszczęli bunt i naczalstwo podjęło decyzję zalania wszystkich ładowni wodą. Wszystko to przeprowadzono przy czterdziestostopniowym mrozie.”

“Wkraczałem na drogę, która mogła być ocaleniem. Należało przygotować się nie do śmierci, lecz do życia. I nie zdawałem sobie sprawy, że jest to trudniejsze.”

“Naczelnik osobiście ułożył listę etapu - etapu na złoto, na śmierć.
-Nazwisko?
-Jestem chory.
- Na co on chory?
- Zapalenie stawów powiedziała naczelny
lekarz.
-No, takich słów to ja nie znam. Zdrowy łeb. Do kopalni.”

“Kruglak zajmował całe mieszkanie w jednopiętrowym domu w osiedlu dla wolnych i w pokoju ponad Miszą trzymał prosiaka. Tynk na suficie Miszy wilgotniał, puchł, ciemniał, a wczoraj odskoczył i z sufitu pociekł na głowę Miszy gnój. Misza poszedł do sąsiada, aby się rozmówić, ale Kruglak przegnał szofera.”

“Upojenie władzą nad ludźmi, bezkarność, znęcanie się, poniżenia i zachęty to moralna miara służbowej kariery naczelnika.”

“Istnieje taka granica, kiedy wszystko, co może się jeszcze zdarzyć z człowiekiem - to tylko coś lepszego.”

“Wiedzieliśmy, co znaczą naukowo uzasadnione normy żywieniowe, co to takiego tabele zamienności produktów żywnościowych, według których wychodziło, że wiadro wody zastępuje kalorycznie sto gramów oleju.”